Nie ma wątpliwości, że antybiotyk to szybka i skuteczna, a w niektórych przypadkach – jedyna pomoc w walce z chorobą o podłożu bakteryjnym lub grzybiczym. Niestety, nie pozostaje bez wpływu na organizm dziecka. Dlatego wokół jego stosowania narosło wiele mitów.
Prawdy o antybiotykach
- Antybiotyki można podać tylko na wyraźne zalecenie pediatry, przy infekcjach bakteryjnych i grzybiczych
Antybiotyki to silnie działające związki chemiczne, których celem jest zahamowanie rozwoju chorobotwórczych bakterii – nie działają na wirusy, dlatego podawanie ich w czasie przeziębienia czy grypy nie ma sensu, a jedynie osłabia układ odpornościowy malucha. Małym dzieciom zaleca się tylko niektóre spośród dostępnych antybiotyków, dlatego o wyborze środka musi każdorazowo zadecydować lekarz.
- Przed podaniem antybiotyku należy dokładnie zapoznać się z ulotką
To zalecenie większości z was z pewnością wyda się śmieszne. Niektórym dlatego, że czytanie ulotek uznają za oczywistość, o której nie trzeba przypominać, innym dlatego, że skoro antybiotyk przepisał lekarz – ulotka nie jest już potrzebna. Tymczasem, w ulotce znajduje się nie tylko sposób dawkowania, o którym lekarz rzeczywiście rodziców poinformował, ale także instrukcja na temat tego, jak podać lekarstwo (np. zawiesiny wymagają przyrządzenia), w jakich odstępach czasu, jak je przechowywać, a także – z jakimi skutkami ubocznymi należy się liczyć i które objawy niepożądane wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
- Antybiotyki należy przyjmować o stałej porze, w równych odstępach czasu
Antybiotyk należy podawać według wskazań lekarza oraz zaleceń producenta, a jeśli nie są ze sobą zgodne – skonsultować wątpliwości z lekarzem lub farmaceutą. Lek podaje się z reguły co 8 lub co 12 godzin, by utrzymać stałe stężenie substancji leczniczej w organizmie. Warto o tym pamiętać już przy podawaniu pierwszej dawki, by aplikowanie kolejnych nie przypadało w mało dogodnych porach. Podanie dawki w nieodpowiednim momencie może znacznie obniżyć skuteczność lekarstwa. Jeżeli przez nieuwagę dawka zostanie pominięta (więcej niż o 1 godzinę), nie należy jej podawać mimo wszystko, ale skonsultować się z lekarzem.
- Jeśli dziecko zwymiotuje bezpośrednio po podaniu lekarstwa, trzeba zaaplikować je ponownie
Lekarstwo należy podać ponownie, jeżeli dziecko zwymiotuje w ciągu godziny od podania leku. Jeżeli zwymiotuje później – nie ma takiej konieczności, ponieważ istnieje bardzo duża szansa, że antybiotyk zdążył się już wchłonąć do organizmu. W razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej jednak skonsultować się z pediatrą.
- Antybiotyki niszczą naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego
Celemantybiotyków jest walka z chorobotwórczymi bakteriami. Niestety, niszcząc je – przy okazji pozbywają się tych przyjaznych, które dbają o utrzymanie w równowadze flory bakteryjnej i zapewniają odporność organizmu. Tymczasem, odpowiedni stosunek dobrych bakterii do złych jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i pokarmowego. Zniszczenie korzystnych bakterii przyczynia się także do ogólnego rozregulowania wielu funkcji życiowych dziecięcego organizmu. Efektem tego mogą być zaburzenia trawienne – wzdęcia, mdłości, wymioty, biegunki, stany zapalne błon śluzowych, grzybice jamy ustnej, itp.
- W czasie kuracji antybiotykowej dziecku należy podawać probiotyki
W związku z powyższym działaniem antybiotyków, w celu przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej w organizmie dziecka, należy podawać mu probiotyki. Odbudowa zniszczonej antybiotykiem flory bakteryjnej może bowiem potrwać kilka tygodni, a zanim to nastąpi, dziecięcy organizm – wycieńczony po chorobie, jest niezwykle podatny na wnikanie nowych bakterii. Preparaty osłonowe wspierają i przyspieszają powrót osłabionego organizmu do formy – łącząc się z innymi dobrymi bakteriami szczelnie pokrywają ścianki jelit, tworząc warstwę ochroną, zabezpieczającą organizm przed inwazją niepożądanych drobnoustrojów.
- Nadużywanie antybiotyków zmniejsza ich skuteczność
Powodów, dla których nie należy stosować antybiotyków bez potrzeby jest wiele. Poza tym, że w przypadku niektórych infekcji (np. wirusowych) po prostu nie działają, podawanie ich zbyt często może doprowadzić do tego, że część bakterii się na nie uodporni. W wyniku tego może dojść do sytuacji, że w przypadku kolejnych infekcji antybiotyk – jedyna skuteczna broń – zupełnie przestanie działać.
Mity o antybiotykach
- Gdy tylko objawy choroby ustąpią, antybiotyk można odstawić
Antybiotyk to silny lek, dlatego wielu rodziców, zauważając poprawę stanu zdrowia dziecka, zastanawia się nad wcześniejszym przerwaniem kuracji. Nigdy nie należy tego robić. Nawet, jeśli już po kilku dawkach następuje wyraźna poprawa, należy podać dziecku wszystkie zalecone przez lekarza porcje leku – aż do końca wyznaczonej kuracji. Nieprawidłowe – przedwczesne odstawienie antybiotyku sprzyja rozwojowi oporności bakterii na antybiotyk przy powtórnym zakażeniu, a nawet powrotowi choroby.
- Jeżeli z poprzedniej kuracji pozostała reszta antybiotyku, można użyć go w przypadku następnej choroby
To niedopuszczalne. W żadnym wypadku nie należy stosować antybiotyków z poprzedniej kuracji – bez względu na to, czy były przepisane rodzeństwu czy danemu dziecku. Antybiotyki działają wybiórczo na konkretny rodzaj bakterii. Nawet, jeśli objawy wydają nam się bardzo podobne, tylko lekarz może zdecydować, jakiego – i czy! – dana infekcja wymaga antybiotyku.
- Antybiotyki należy przyjmować podczas posiłku
Nie ma w tej kwestii żadnej reguły. Niektóre antybiotyki należy przyjmować przed posiłkiem, inne w jego trakcie, a jeszcze inne po nim. Na szczęście wszelkie tego typu informacje zawsze znajdują się w ulotce.
- Probiotyki należy podawać dziecku równocześnie z antybiotykiem
Równocześnie, czyli w trakcie kuracji antybiotykowej, a także po niej. Nie należy jednak podawać probiotyku w tym samym czasie, ale co najmniej godzinę – dwie po zaaplikowaniu leku. W innym przypadku antybiotyk zniszczy także dobre bakterie z preparatu osłonowego. Coraz więcej probiotyków jest tworzona w ten sposób, by zawarte w nich dobre bakterie nie zabijały ich podczas kuracji antybiotyki – wówczas można je stosować łącznie. Ta informacja jest jednak zawarta w ulotce dołączonej do preparatu.
- Antybiotyki najlepiej zmieszać z mlekiem lub sokiem z owoców
Choć rodzicom podanie dziecku leku w „łagodniejszej formie” – w połączeniu ze słodkim sokiem czy lubianym przez dziecko mlekiem nie wydaje się niczym złym, antybiotyku nie należy rozcieńczać. Nigdy nie wiadomo, czy dziecko wypije cały napój, a jeśli tak się nie stanie – nie będzie wiadomo, jaką dawkę leku faktycznie przyjęło. Pomijając fakt, że niektóre napoje – jak właśnie wspomniane soki czy mleko nie są polecane do popijania ani rozcieńczania leków z uwagi na to, że osłabiają ich działanie. Leki zawsze najlepiej popijać zwykłą wodą.
- W trakcie leczenia należy podawać dziecku witaminy
Wzmocnienie osłabionego chorobą organizmu witaminami nie wydaje się niczym złym. A jednak – w czasie kuracji antybiotykowej nie należy dziecku podawać żadnych preparatów witaminowych. Dlaczego? Działają korzystnie nie tylko na organizm malucha – jednocześnie wzmacniają bakterie, odpowiedzialne za wywołanie choroby, a w efekcie – powrót dziecka do zdrowia może się niepotrzebnie wydłużyć.
- Złe samopoczucie dziecka po przyjęciu antybiotyku jest normalne
Antybiotyk to szybka i skuteczna, a w niektórych sytuacjach – jedyna pomoc w walce z chorobą o podłożu bakteryjnym lub grzybiczym, która – niestety – nie pozostaje bez wpływu na organizm dziecka. Zmniejsza odporność organizmu, niszcząc nie tylko złe, ale także dobre bakterie, a tym samym osłabia organizm. To jednak jedyny skutek uboczny, który trzeba uznać za mniejsze zło w obliczu trawiącej organizm choroby i podjąć z nim walkę za pomocą preparatu osłonowego. Wszelkie inne działania niepożądane, jak bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, wysypka, obrzęk twarzy, języka, senność, duszności – należy skonsultować z lekarzem!
fot. Lotus Carroll
