Alergią skórną – kontaktową, nazywamy reakcje uczuleniowe, będące wynikiem bezpośredniego kontaktu organizmu z drażniącą substancją. U dziecka ma ona najczęściej postać atopowego zapalenia skóry, kontaktowego zapalenia skóry oraz pokrzywki. Jak je rozpoznać?
AZS
Jego objawy mogą się pojawić już w okolicach 3. m-ca życia. O wystąpieniu atopowego zapalenia skóry informują:
- wysypka w postaci łuszczących się plam koloru czerwonego – najpierw na policzkach, szyi, potem na rękach i nogach – zwłaszcza w zagięciach;
- sucha skóra;
- swędzenie – szczególnie po spoceniu skóry;
- łuszczenie się skóry;
- powracające wirusowe zapalenia skóry;
- (czasami) wyciek ropy;
- nietolerancja na niektóre tkaniny – zwłaszcza wełniane;
- nietolerancja na niektóre produkty;
- nasilenie objawów w sytuacjach stresowych;
- nadpobudliwość, markotność, kłopoty ze snem.
Atopowemu zapaleniu skóry często towarzyszą inne schorzenia atopowe, jak:
- astma oskrzelowa;
- alergiczne zapalenie spojówek;
- sezonowy lub przewlekły katar sienny.
Uwaga! W rozpoznaniu AZS pomóc może także fakt, że schorzenie występuje już w rodzinie – to choroba uwarunkowana genetycznie. U noworodka, którego oboje rodziców cierpi na atopowe zapalenie skóry, istnieje około 70-proc. ryzyko odziedziczenia kłopotliwej alergii.
Kontaktowe zapalenie skóry
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry oznacza stan zapalny w obrębie naskórka oraz skóry właściwej. Tym się różni od innych rodzajów alergii, że pojawia się dopiero po jakimś czasie od kontaktu z alergenem: 24–48 godzin później. Występuje najczęściej wśród dzieci do lat 3. Do najczęstszych alergenów kontaktowych u najmłodszych należą:
- nikiel – składnik znajdujący się np. w zapięciach ubranek,
- neomycyna – antybiotyk,
- mertiolat – konserwant znajdujący się w kroplach do oczu oraz szczepionkach,
- balsam peruwiański – substancja zapachowa,
- formaldehyd i quaternium-15 – konserwanty,
- kalafonia – składnik żywicy drzew iglastych,
- lanolina – składnik kosmetyków.
Typowe objawy alergii kontaktowej to:
- wypryski grudkowo-pęcherzykowate – podstawowym wykwitem jest grudka, która z czasem przekształca się w pęcherzyk, a ten w sączącą nadżerkę, pokrywającą się strupkiem; zmiany występują w miejscu kontaktu z uczulającym alergenem;
- zmiany zlokalizowane na rumieniowym podłożu, wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry, ale mogą się ze sobą zlewać, tworząc rozległe ogniska;
- łuszczenie się skóry;
- świąd i pieczenie skóry;
- obrzęki na skórze;
- gorączka;
- szorstkość i grubość skóry, bolesne pęknięcia skóry – w fazie przewlekłej.
Pokrzywka
U dzieci jej przebieg ma zazwyczaj charakter ostry – może się wiązać ze spożyciem określonego produktu, przyjęciem danego leku lub współistniejącą infekcją górnych dróg oddechowych. Typowe objawy to:
- czerwone bąble o różnych kształtach i rozmiarach, występują pojedynczo lub w grupie, na skórze różnych części ciała – najczęściej na twarzy, rękach, stopach oraz narządach płciowych, powstają szybko i równie szybko ustępują – w ciągu kilku-kilkunastu godzin, bez pozostawiania śladu;
- swędzenie skóry;
- obrzęk skóry w kolorze porcelanowo-białym lub różowym, wyraźnie oddzielony od otaczającej go skóry, przypominający pęcherzyki po oparzeniu pokrzywą;
- w przypadku pokrzywki naczyniowej – zmiany skórne, obrzęk błon śluzowych dróg oddechowych i jamy ustnej.
U niemowląt pokrzywka może dawać dodatkowe objawy, jak:
- nudności, wymioty;
- biegunka;
- bóle brzucha, kolka;
- ból stawów;
- katar, kichanie;
- kaszel, chrypka;
- stan podgorączkowy.