Ciąża dla każdej kobiety to cudowny czas oczekiwania na dziecko. To także okres szczególnej opieki zarówno nad przyszłą mamą jak i jej maleństwem. Dla obojga ważne są regularne wizyty u lekarza i badania w ciąży, które wskażą, czy rozwija się ona prawidłowo, a dziecku nie zagraża niebezpieczeństwo.
Pierwsze badania w ciąży – musisz je wykonać!
Przyszła mama powinna odwiedzić ginekologa zaraz po pozytywnym wyniku testu ciążowego, czyli nie później niż do 10 tygodnia ciąży. Jest to konieczne, ponieważ inaczej nie można starać się o becikowe (lekarz wystawia specjalne zaświadczenie dla urzędu). Dzięki kontroli ginekologicznej dowiesz się, czy ciąża nie jest zagrożona, a płód obarczony ryzykiem wad genetycznych. Podczas pierwszej wizyty u lekarza, specjalista potwierdzi ciążę wykonując USG dopochwowe. Ginekolog przeprowadzi także dokładny wywiad na temat przebytych chorób, samopoczucia i ewentualnych dolegliwości.
Zobacz też: Jakie są objawy porodu?
Pamiętaj! O wszystkim rozmawiaj z lekarzem – nie krępuj się i nie wstydź zapytać, jeśli czegoś nie jesteś pewna. Od Ciebie zależy teraz zdrowie Twojego maluszka.
Pierwsze badania w ciąży są przeprowadzane między pierwszym dniem ostatniej miesiączki, a 12-13 tygodniem ciąży (I trymestr ciąży). Lekarza powinnaś odwiedzać w tym okresie co 3-4 tygodnie. Teraz u dziecka powstają najważniejsze narządy i tkanki. Tworzy się także pępowina, która dostarczy wszystkich składników odżywczych – są one niezbędne do prawidłowego rozwoju.
Przy pierwszej wizycie lekarskiej będziesz musiała wykonać szczegółowe badania krwi w ciąży: morfologię, poziom glukozy, poziom przeciwciał IgG i IgM w kierunku toksoplazmozy, poziom przeciwciał anty HIV, obecność przeciwciał przeciw różyczce, badania na obecność wirusa zapalenia wątroby typu B, badanie odczynu VDRL i WR, oznaczenie grupy krwi i czynnika RH.
Oprócz badania krwi w ciąży lekarz zaleci badanie ultrasonograficzne, mikrobiologiczne, badanie piersi, wzrostu oraz wagi ciała, pomiar ciśnienia krwi, a także badanie czystości pochwy i cytologię, jeśli nie była wykonywana w ciągu ostatnich sześciu miesięcy.
Badania w ciąży: drugi trymestr
Drugi trymestr ciąży trwa od 14 do 27-28 tygodnia. Inni zaczynają dostrzegać, że wkrótce zostaniesz mamą. Twoje ciało zaczyna się zmieniać. Dziecko jest już w pełni ukształtowane.
Przeczytaj: Jakie badania powinna wykonać przyszła mama?
Badania w ciąży, które powinnaś przeprowadzić w II trymestrze to: ogólnie badanie stanu zdrowia, masy ciała, ciśnienia, a także badanie położnicze, w czasie którego bada się położenie dna macicy, czynności serca płodu, ultrasonograficzne, które ma na celu zbadanie budowy anatomicznej płodu. Nie obejdzie się także bez badań krwi w ciąży, czyli morfologii. Ważne jest także badanie na poziom przeciwciał anty Rh-, badanie przesiewowe – test doustnego obciążenia glukozy. Lekarz zaleci również specjalistyczne USG – pozwoli ono sprawdzić, czy dziecko jest prawidłowo zbudowane.
Między 10, a 18 tygodniem ciąży wykonuje się screening biochemiczny, który szacuje ryzyko występowania zaburzeń chromosomalnych i obecności rozszczepu kręgosłupa. W zależności od jego wyniku kobieta może zostać skierowana na aminopunkcję, którą wykonuje się między 15, a 20 tygodniem ciąży.
Badania w ciąży: trzeci trymestr
Kolejny etap ciąży (między 27, a 40 tygodniem) to okres częstszych wizyt u lekarza. W trzecim semestrze ciąży brzuszek kobiety jest wyraźnie uwypuklony, a macica naciska na narządy wewnętrzne. Czas ten jest przeznaczony do zrobienia wielu rutynowych badań w ciąży, które pozwolą przygotować się na przyjście dziecka na świat.
Warto sprawdzić: Niepokojące objawy w ciąży: kiedy zacząć się martwić?
Przyszła mama powinna w tym okresie wykonać takie badania jak: mocz i krew oraz wydzielina z pochwy, badanie wymiarów miednicy, ultrasonograficzne, położnicze, które określa położenie dna macicy. Lekarz zaleci także badanie ruchliwości oraz czynności serca płodu. Zalecane jest również KTG, czyli badanie kardiotokograficzne, oceniające czynność skurczową macicy. To badanie pozwala także zarejestrować czynności serca dziecka. Najczęściej jest ono przeprowadzane między 26, a 28 tygodniem ciąży.
Kalendarz badań w ciąży – o nich musisz pamiętać!
Każda przyszła mama powinna wykonywać określone badania w ciąży. Są one zawarte w kalendarzu badań w ciąży, czyli odgórnych zaleceniach ministra zdrowia. Został on stworzony, aby zapewnić jak najlepszą opiekę dziecku i jego matce.
Kalendarz badań w ciąży: badania obowiązkowe
- badanie ginekologiczne (7-8., 9-10. i 11-14. tydzień)
- morfologia (9-10., 15-20., 27-32. i 33-37. tydzień)
- badanie moczu (9-10., 11-14., 15-20., 21-26., 27-32. i 33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
- USG (11-14., 21-26., 27-32. i po 40. tygodniu)
- badanie w kierunku przeciwciał odpornościowych (9-10. i 27-32. tydzień)
- pomiar ciśnienia (9-10., 11-14., 15-20., 21-26., 27-32. i 33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
- odczyn Wassermanna (9-10. i 33-37. tydzień)
- pomiar wagi (9-10., 11-14., 15-20., 21-26., 27-32. i 33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
- tętno płodu (33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
- badanie położnicze (15-20., 21-26., 27-32. i 33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
- ocena ruchliwości płodu (21-26., 27-32. i 33-37., 38-39. i po 40. tygodniu)
Wiele badań jest wykonywanych tylko raz na początku ciąży, aby zobaczyć, czy wszystko z dzieckiem oraz przyszłą mamą jest w porządku. Należą do nich:
- badanie grupy krwi i Rh, cytologia, poziom cukru na czczo, pomiar BMI, badanie piersi (9-10 tydzień)
- poziom cukru po glukozie (21-26 tydzień)
- HBs (15-20 tydzień)
- KTG (po 40 tygodniu)
Jeśli kobieta znajduje się w obszarze ryzyka, czyli ma ponad 35 lat lub w rodzinie występowały choroby genetyczne zaleca się także wykonanie biopsji kosmówki, amniopunkcji i kardocentezy.
Badania prenatalne dzieli się na nieinwazyjne (USG, testy PAPP-a czy badanie surowicy matki) i inwazyjne (jak np. biopsja, kordocenteza, amniopunkcja). Stanowią ono ryzyko dla zdrowia i życia dziecka. Dlatego niektóre przyszłe mamy boją się je wykonać. Prenatalne badania w ciąży są jednak szansą dla dziecka, ponieważ wykryte wcześniej nieprawidłowości w rozwoju pozwalają na szybką reakcję i odpowiednie leczenie pod stałą kontrolą specjalisty.
Badania w ciąży są obowiązkowe i większość z nich jest refundowana przez NFZ. Refundowany jest również poród oraz opieka matki i dziecka po narodzinach. Jeśli jednak kobieta wybiera wizyty prywatne to za wszystkie badania płaci według cennika danej placówki medycznej.
