Okres oczekiwania na dziecko jest związany z wykonywaniem wielu badań w określonych odstępach czasu. W trakcie trwania ciąży należy regularnie wykonywać badania USG, badać krew, mocz, a także kontrolować masę ciała i ciśnienie. Tak naprawdę, ten okres dziewięciu miesięcy naszpikowany jest różnego rodzaju badaniami i kontrolami lekarskimi. Wśród nich istnieje jednak jedno, które można śmiało uznać jednym z tych najważniejszych. Zalicza się do niego badanie połówkowe, czy jak inni mówią USG połówkowe.
Niezależnie od użytej terminologii, jest to badanie USG, które przeprowadza się mniej więcej w połowie ciąży. Ma na celu wykrycie wad rozwojowych i anatomicznych, a także umożliwia dokładne określenie wieku dziecka oraz poznanie jego płci. Wczesna diagnoza daje możliwość przeprowadzenia leczenia jeszcze w okresie płodowym dziecka, tym samym pomagając uchronić je przed cierpieniem po urodzeniu.
USG połówkowe co wykrywa?
Wykonując badanie połówkowe w ciąży analizuje się poszczególne fragmenty ciała, umożliwiając wykrycie nieprawidłowości na podstawie odstępstw od przyjętych norm w budowie anatomicznej. W ten sposób, badając główkę dziecka można orzec o pojawieniu się rozszczepów czy wodogłowia (określanego na tym etapie życia wentrikulomegalią), możliwa jest również ocena profilu twarzy dziecka – jest to istotne ze względu na to, że wiele chorób o podłożu genetycznym jest związana z jego deformacją.
USG połówkowe wykrywa również wady anatomiczne płuc (mimo, że te nie są jeszcze w pełni wykształcone), ocenia budowę serca, a także sprawdza funkcję zastawek. Warto wspomnieć, że wady serca stanowią największy odsetek wykrywanych nieprawidłowości w trakcie badania połówkowego.
W trakcie badania połówkowego ocenia się także prawidłowość budowy układu pokarmowego – tutaj funkcję diagnostyczną spełnia ocena wielkości żołądka. Sprawdza się również budowę nerek oraz pęcherza, a także narządów płciowych. Służy to nie tyle określeniu płci dziecka, co wykryciu wad wrodzonych jak np. niezróżnicowanych organach lub pojawieniu się guzów. Poza sprawdzeniem prawidłowości w budowie narządów analizuje się również układ kostny.
Badanie połówkowe w ciąży daje również możliwość oceny grupy markerów wad genetycznych. Do najważniejszych z nich można zaliczyć pomiaru fałdu szyjnego, którego powiększenie może świadczyć o zespole Downa. Dodatkowo sprawdza się długość kości nosowej czy szerokość miedniczek nerkowych.
Pomimo tak wszechstronnej diagnostyki, otrzymanie wyników, które mieszczą się w normie nie daje nam stuprocentowej pewności, że nasze dziecko urodzi się zdrowe. USG połówkowe jedynie wyklucza prawie 90% wad rozwojowych, które mogą dotknąć dziecko.
USG połówkowe normy
Wyniki USG zazwyczaj są prezentowane za pomocą siatki centylowej, podając tzw. wartości graniczne prawidłowego wyniku. Dodatkowopodaje się medianę uzyskiwanych przez wszystkie dzieci wyników. Siatka centylowa pokazuje ile innych dzieci w tej samej grupie wiekowej uzyskało wynik wyższy lub niższy niż nasze dziecko. Jeśli wynik USG plasuje się na poziomie 75 centyla, oznacza to, że 75% dzieci uzyskało niższy wynik, a 25% wyższy. Dla każdego wyniku są osobno ustalane normy centylowe. Wartość mediany jest podana, aby rodzic wiedział jaki wynik jest tzw. wynikiem idealnym. Należy pamiętać, że jeśli dziecko odbiega od idealnego wyniki, ale mieści się w wyznaczonym przedziale centylowym to wszystko jest w porządku.
USG połówkowe kiedy najlepiej wykonać
Teoria zakłada, że USG połówkowe można wykonywać pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży. Doświadczeni ginekolodzy sugerują, aby wybierać okres po skończonym 20 tygodniem, ale przed ukończeniem 22 tygodnia ciąży. Niezaprzeczalnym jest, że takie badanie ginekologiczne to duży stres dla przyszłych rodziców i chcą mieć je jak najszybciej za sobą. Jednak warto się wstrzymać, ponieważ w okresie tych dwóch tygodni (pomiędzy 18, a 20 tygodniem ciąży) dziecko zwiększa swoją wagę dwukrotnie i po prostu jest większe, a to umożliwia na dokładniejsze przeprowadzenie badania. Jednocześnie nie należy zbyt długo zwlekać ze względów prawnych. Jeśli okaże się, że dziecko jest obciążone bardzo dużymi wadami rozwojowymi, to polskie prawo daje możliwość przerwania ciąży. 22 tydzień stanowi właśnie granicę ustanowioną prawnie.
USG połówkowe – jak się przygotować?
Wykonanie USG połówkowego nie wymaga specjalnego przygotowania od przyszłej mamy. Nie ma tutaj zaleceń co do zapełnienia pęcherza moczowego. Wręcz jeśli wiemy, że czeka nas USG dopochwowe to należy przed badaniem oddać mocz. Warto pamiętać, że stosowanie kremów przeciwko rozstępom i ujędrniających może wpłynąć na jakość obrazu – należy zrezygnować ze stosowania tego typu kosmetyków w dniu badania. Nie zaszkodzi również zabrać ze sobą czegoś słodkiego, np. batona. Często zdarza się, że dziecko w czasie badania śpi i układa się w dość niekorzystnej pozycji. Zastrzyk energii pochodzący z cukru powinien je obudzić i skłonić do innego ułożenia się.
Badanie połówkowe w ciąży to jedno z najistotniejszych badań, które umożliwia zweryfikowanie i wykluczenie praktycznie wszystkich wad rozwojowych. Wielu rodziców czeka na nie z niepokojem, jednak zazwyczaj okazuje się, że wszystko jest w porządku. Pamiętajcie, aby nie pospieszyć się za bardzo z terminem USG – im później, tym dziecko będzie większe, a wy uzyskacie bardziej wiarygodne wyniki.