Sytuacja, w której dziecko zostaje skierowane na leczenie do szpitala jest wyjątkowo trudna – zarówno dla małego pacjenta, jak i jego rodziców. Rodzice czują się bezradni, bo nie znają przysługujących im praw. Czas to zmienić.
Nic dziwnego, że oddanie swojego dziecka pod całkowitą opiekę personelu medycznego budzi w nas – rodzicach niepokój. Nie znamy przecież panujących tu realiów, zasad i zwyczajów, nie znamy dokładnie swoich praw. Pamiętajmy jednak, że nadal to my pozostajemy pierwszymi opiekunami dziecka, dlatego proces leczenia powinien się odbywać pod naszą pełną kontrolą. Do czego mamy prawo w szpitalu?
Masz prawo…
- wyrazić zgodę na pobyt
Już samo przyjęcie dziecka do szpitala odbywa się za zgodą rodzica – otrzymuje on do podpisania dokument, w którym wyraża zgodę na hospitalizację malca. W teorii, do przyjęcia dziecka na oddział wymagana jest zgoda obydwojga rodziców, ale w praktyce wystarczy, gdy wyrazi ją jeden – pod warunkiem, że drugi nie zgłasza sprzeciwu.
- wyrazić zgodę na każde postępowanie medyczne
Rodzic jest tzw. ustawowym reprezentantem dziecka, co oznacza, że ma on wyłączne prawo decydowania w imieniu pociechy. Wszystko, co dotyczy malca, powinno być konsultowane z rodzicem – żadne decyzje nie powinny być podejmowane bez jego wiedzy. Rodzic musi także wyrazić zgodę na każdą podejmowaną czynność medyczną (jeśli dane działanie wymaga powtórzeń, nie jest konieczne każdorazowe pytanie rodzica o pozwolenie. Przykładowo: konieczne jest podanie kroplówki w określonych odstępach czasu. Rodzic zgadza się na podanie kroplówki, nie zaś tylko na pierwszą aplikację leku. Chyba, że chodzi o podanie w ten sposób innego leku, niż za pierwszym razem).
Uwaga! Istnieją przypadki, kiedy lekarz nie musi pytać rodzica o zgodę. Ma to miejsce wtedy, kiedy pojawi się sytuacja nagła, zagrażająca dziecku utratą zdrowia lub życia.
- być obecny przy udzielaniu świadczeń medycznych
Rodzic może być także obecny przy udzielaniu dziecku świadczeń medycznych. Chyba, że istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego bądź obecność dodatkowych osób zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka. O takim zagrożeniu informuje osoba, mająca przeprowadzić dane świadczenie – badanie, szczepienie itp.
- wiedzieć
Po przyjęciu dziecka na oddział rodzic musi mieć możliwość porozmawiania z lekarzem prowadzącym, którego obowiązkiem jest poinformowanie o planowanym sposobie leczenia oraz ustalenie sposobu kontaktowania się z rodzicami. Zgoda na każdorazowe postępowanie medyczne z dzieckiem musi być świadoma, dlatego – nim rodzic ją wyrazi, ma prawo do wyczerpujących informacji na jego temat. Ma także pełne prawo do wglądu w dokumentację leczenia, którą może powielić i zabrać ze sobą (choć jest to usługa płatna).
Uwaga! Rodzic nie ma prawa do otrzymywania informacji o leczeniu dziecka przez telefon, chyba, że taki sposób komunikacji został ustalony wraz z lekarzem.
- pytać
Jeżeli lekarz nie udzieli wyczerpujących informacji, rodzic ma prawo pytać o wszystko samodzielnie i liczyć na uzyskanie rzetelnych odpowiedzi. Podstawowe informacje, które musi poznać, to: na co choruje dziecko, w jaki sposób będzie leczone, jakie są możliwe skutki uboczne terapii oraz ewentualne konsekwencje odstąpienia od niej, jak wygląda każde podejmowane badanie oraz zabieg, jak długo orientacyjnie może potrwać cały proces leczenia.
- zgłaszać wątpliwości
Jeżeli po kilku dniach leczenia rodzic zauważy jakieś nieprawidłowości, dodatkowe objawy, zły stan dziecka – cokolwiek, co budzi jego wątpliwości, powinien poinformować o tym lekarza. Ma także prawo zażądać konsultacji stanu dziecka z innym lekarzem. Konsultacja udzielona przez specjalistę z tego samego szpitala z zasady jest bezpłatna. Konsultacja lekarza z zewnątrz musi być opłacona przez rodzica. W przypadku, gdy specjalista udziela sugestii, dotyczących zmiany sposobu leczenia, to rodzic podejmuje decyzję odnośnie ich uwzględniania.
- przebywać z dzieckiem
Rodzica nie obowiązują ustawowe godziny odwiedzin. Poza tymi formalnymi, w których odwiedzać mogą dziecko inni członkowie rodziny, mały pacjent ma prawo do tzw. dodatkowej opieki pielęgnacyjnej – w osobie rodzica, całodobowo. Jeśli więc usłyszysz od pielęgniarki, że czas odwiedzin minął, poinformuj, że jesteś rodzicem dziecka i że masz pełne prawo pozostać z nim na sali. Niestety, całodobowy pobyt w szpitalu z reguły jest płatny. Stawka opłat za taki pobyt jest ustalana z góry przez dyrekcję placówki, a cennik powinien być wywieszony w widocznym miejscu.
Uwaga! Istnieją sytuacje, kiedy rodzic musi pozostawić dziecko na oddziale, a sam opuścić szpital. Mowa o zagrożeniu epidemiologicznym (np. świńska grypa) lub innej sytuacji, w której dobro dziecka wymaga, by rodzice nie przebywali wraz z nim na oddziale.
Mimo, że nie istnieje zapis mówiący, że przy dziecku może pozostawać tylko jeden rodzic, ze względu na dobro innych przebywających na oddziale dzieci stosuje się takie ograniczenie. Jeżeli wydarzy się sytuacja, że żaden z rodziców nie ma możliwości przebywać przy dziecku, opiekę może sprawować osoba bliska, ale tylko po okazaniu upoważnienia od rodziców.
- wypisać dziecko
Zdarzają się sytuacje, kiedy rodzice nie wyrażają zgody na kontynuację leczenia i chcą wypisać dziecko do domu, a lekarz ma pewność, że leczenie w dotychczasowej formie jest konieczne. Wówczas rodzice mają prawo wystąpić do sądu opiekuńczego, który podejmuje decyzję, co do zakończenia lub kontynuacji leczenia. Decyzja tego sądu jest wiążąca.
W sytuacji, kiedy stan dziecka się pogarsza i rodzic chce je przenieść do innej placówki, może zażądać wydania oryginału dokumentacji medycznej. To usługa bezpłatna. Może także wypożyczyć historię choroby dziecka – za stosownym pokwitowaniem.
