Boska Greta
Greta Garbo, a właściwie Greta Lovisa Gustafsson urodziła się 18 września 1905 roku w Sztokholmie. Greta, pieszczotliwie nazywana Keta, wychowywała się wraz z rodzicami i dwójką rodzeństwa siostrą Alvą i bratem Svenem. Już od najmłodszych lat wykazywała kłonności do izolacji, co miało wpłynąć na całe jej dorosłe życie.
Jako dziecko nie lubiła szkoły. Dokuczano jej tam z powodu lekkiej nadwagi i wysokiego wzrostu – 170 cm. Była bardzo nieśmiała i zamknięta w sobie z powodu kompleksów. Ojciec Grety zmarł, gdy ta miała 14 lat – porzuciła wtedy szkołę i rozpoczęła pracę w domu towarowym, skąd została zwolniona za kradzież sukienki. Występ w reklamie pozwolił jej opłacić kurs teatralny. Zagrała kilka epizodycznych ról w szwedzkich filmach.
Gdy miała 16 lat Erich Potschler zaproponował jej pierwszą rolę w filmie Petter włóczęga. Jesienią 1922 roku Greta zdała egzamin wstępny do Królewskiej Akademii Sztuki Teatralnej. Tam zwrócił na nią uwagę Mauritz Stiller, najwybitniejszy wówczas reżyser w Szwecji, i powierzył jej rolę hrabiny Elżbiety w filmie Gdy zmysły grają. Ten film okazał się prawdziwym sukcesem.
Pseudonim aktorki powstał w 1923 roku. Jest kwestią sporną, czy wymyśliła go ona sama czy Mauritz Stiller. Stiller chętnie pracował z amatorami, gdyż mógł ich sobie podporządkować. Dyktował każdy ruch przed kamerą, ale także sposób bycia. Wiele lat później Greta powiedziała o nim, że to jedyny mężczyzna, którego chciała poślubić. Stiller był homoseksualistą.
Pocałunek w Hollywood
W 1925 roku Greta Garbo zagrała w kolejnym filmie reżysera – Zatracona ulica, który powtórzył sukces wcześniejszego obrazu. W Berlinie Stiller i Garbo poznali Louisa Mayera, założyciela Metro-Goldwyn-Mayer, największej wytwórni filmowej. Mayer zaproponował im wyjazd do Hollywood, by tam produkować kolejne filmy.
W lutym 1926 miał premierę pierwszy amerykański film Stillera i Garbo – Słowik hiszpański. Okazał się sukcesem, tak jak kolejny – Kusicielka. To w tym filmie narodziła się kobieta wamp. Kolejne produkcje jeszcze bardziej gruntowały pozycję Grety Garbo – m.in. Żar miłości czy ostatni niemy filmPocałunek.
Całe życie na diecie
Początki w USA nie były łatwe. Garbo była nieśmiała i nie zwracała na siebie uwagi dziennikarzy. Miała problemy z językiem angielskim.
Usłyszała od Mayera: W Ameryce mężczyźni nie lubią grubych kobiet.
Aktorka wzięła sobie to zalecenie do serca i do końca życia pozostawała na dietach. Nawet zaprzyjaźniła się ze słynnym w owym czasie dietetykiem – Gayelordem Hauserem.
Hauser zalecał Garbo śniadanie, które miało jej dostarczyć potężnej dawki energii. Składała się na nie szklanka świeżo wyciśniętego soku z pomarańczy z dodatkiem dwóch surowych jajek. Podobnymi śniadaniami raczyła się Marylin Monroe – ale łącząc jajka z mlekiem.
Chcę być sama – czyli era dźwięku
Nadeszła era dźwięku, a niski, gardłowy głos Grety powstrzymywał producentów przed obsadzaniem jej. Jednak pokonała i tą przeszkodę. Była jedną z nielicznych gwiazd kina, której kariera nie zachwiała się nawet z nadejściem ery filmu dźwiękowego.
W roku 1930 miał premierę pierwszy dźwiękowy film Garbo – Anna Christie. Okazał się on dużym sukcesem, podobnie jak Romans, dwukrotnie nominowany do Oscara. Rok później zagrała główną rolę w filmie Mata Hari, a w kwietniu 1932 wystąpiła w produkcji Ludzie w hotelu. W filmie tym Garbo wypowiedziała legendarne już słowa Chcę być sama. W 1933 roku aktorka zagrała główną rolę w Królowej Krystynie, która uznawana jest za jej najlepszą kreację. Dobrze przyjęty został kolejny film, Dama kameliowa, następny jednak – Pani Walewska z 1937 roku nie zdobył uznania.
Garbo się śmieje
Przełomem okazał się film Ninoczka z 1939 roku. Komedia ta całkowicie zrywała z mitem Garbo jako kobiety zimnej, tajemniczej i niedostępnej. Aktorka wykazała się w nim niespotykanym wcześniej poczuciem humoru, a sam film reklamowano sloganem ”Garbo się śmieje!”.
W 1941 nakręcono ostatni, jak się później okazało, film z Gretą Garbo. Była to Dwulicowa kobieta, w którym aktorka zagrała podwójną rolę. Po tym filmie Garbo wycofała się z branży filmowej. Ta rezygnacja przyniosła jej wymiar legendy. Była czterokrotnie nominowana do Oscara.
Samotna Femme Fatal
Greta Garbo uchodziła także za jedną z najbardziej tajemniczych kobiet w Hollywood. Stroniła od ludzi i źle czuła się w otoczeniu tłumu. Podczas kręcenia scen zbiorowych, w których brała udział większa liczba aktorów i statystów, musiano posłużyć się dublerką. Rzadko udzielała wywiadów i nie opowiadała o swoim życiu prywatnym. Jej tajemniczość była najbardziej intrygująca.
Była osobą biseksualną. Podobno miała romans między innymi z aktorem Johnem Gilbertem, z Marlene Dietrich i pisarką Mercedes de Acosta. Aktorka miała wziąć ślub z aktorem Johnem Gilbertem. Nigdy nie wyszła za mąż i nie miała dzieci.
Po zakończeniu kariery filmowej prowadziła samotne, pustelnicze życie w Nowym Jorku aż do końca swojego życia. Zmarła 15 kwietnia 1990 roku na zapalenie płuc i niewydolność nerek. Pochowaną ją w Sztokholmie.
W historii kina zapisała się, jako jedna z niewielu aktorek, które w jednakowym stopniu fascynowały zarówno mężczyzn, jak i kobiety.
Uosabiała dwa rodzaje fantazji: wampa i kobiety cnotliwej, uwikłanej w miłosny trójkąt. Jej minimalny makijaż, proste włosy i cienkie brwi stały się wzorem do naśladowania. Wielki zachwyt budziły jej dłonie – uważano, że to nimi wyraża więcej niż słowami.
