Marsz atopowy to ewolucja choroby alergicznej przez przechodzenie jednej postaci alergii w drugą wraz ze zmianą jej lokalizacji. Wszystko oczywiście w miarę dorastania osoby dotkniętej schorzeniem. Czy da się go zatrzymać?
Skąd się bierze?
Przyczyną rozwoju alergii jest nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego na alergen. Dochodzi wtedy do nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE (Immunoglobuliny E) skierowanych przeciw alergenowi.
Pierwsze alergeny, które przenikają przez łożysko do płodu trafiają do dziecka w 11 tygodniu ciąży. Wtedy zaczyna ono wytwarzać własne przeciwciała w klasie IgE. Właśnie w tym okresie mogą wytwarzać się pierwsze zalążki alergii. Jednak widoczne objawy można zaobserwować dopiero po kilku miesiącach życia dziecka.
Co to jest marsz alergiczny?
Marsz alergiczny rozpoczyna się w pierwszych miesiącach życia dziecka. Objawia się on alergią pokarmową, dolegliwościami takimi jak ból brzucha, kolka, wzdęcia, biegunka, zaparcia i wymioty. Organizm dziecka reaguje tak po pierwszym kontakcie z alergenami, do których najczęściej należą białka mleka krowiego i jaja kurze.
Prawie równolegle z objawami alergii pokarmowej pojawiają się symptomy atopowego zapalenia skóry (zaczerwienione i połyskujące policzki, tzw. polakierowane, grudki na skórze, naderwane płatki uszne).
W niektórych przypadkach dzieci wyrastają z AZS i alergii pokarmowej. Jednak u reszty mogą pojawić się objawy astmy wczesnodziecięcej (duszność, świszczący oddech, kaszel). Kolejnym etapem marszu atopowego jest alergiczny nieżyt nosa, który objawia się przede wszystkim katarem, suchym kaszlem, łzawieniem i swędzeniem oczu. Do powyższych dolegliwości może dołączyć także astma oskrzelowa (występuje w 20% przypadkach zachorowań).
Objawy według schematu wiekowego:
- do 6. miesiąca życia – objawy ze strony układu pokarmowego, czyli alergia pokarmowa,
- od 7. do 12. miesiąca życia – zmiany skórne, czyli atopowe zapalenie skóry
- od 2. do 3. roku życia – astma wczesnodziecięca,
- od 4. do 7. roku życia – alergiczny nieżyt nosa, czyli katar sienny
- od 8. do 14. roku – astma oskrzelowa.
Jak zareagować?
Brak leczenia alergii pokarmowej i atopowego zapalenia skóry może doprowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej, co naraża dziecko na ryzyko poważnych powikłań w późniejszym wieku m.in. przewlekłych stanów zapalnych zatok lub oskrzeli, a także zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek.
Rodzice alergika powinni jak najszybciej rozpocząć terapię, która przyczyni się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia kolejnych etapów marszu alergicznego.
Jak przerwać marsz alergiczny?
Marsz alergiczny u każdego dziecka może mieć indywidualny przebieg. Poszczególne etapy nie muszą ustępować miejsca kolejnym, mogą one występować równocześnie.
Ze względu na podłoże genetyczne alergii, nie wynaleziono jeszcze skutecznej metody przeciwdziałania chorobie. Marsz alergiczny można jednak przerwać przez zminimalizowanie oddziaływania szkodliwych czynników środowiskowych. Skuteczne zapobieganie pierwszym etapom może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych.
Marsz atopowy: jak zapobiec?
- przedłużyć karmienie piersią
- nie wprowadzać pokarmów stałych do 6. miesiąca życia
- wyeliminować z diety matki karmiącej alergeny pokarmowe
- wyeliminować z diety dziecka alergeny pokarmowe
- wyeliminować z otoczenia dziecka alergeny pochodne (kurz, sierść zwierząt)
- ograniczyć kontakt dziecka z czynnikami drażniącymi (zanieczyszczenia, dym papierosowy)
- odpowiednio zapobiegać infekcjom
- podać dziecku specjalistyczne probiotyki, przebadane pod kątem alergii pokarmowej i AZS, które uszczelnią barierę jelitową oraz wpływają na utrzymanie prawidłowej mikroflory jelit i równowagi immunologicznej (np. Latopic®)
