Skąd się biorą dzieci?
To pytanie w wielu rodzicach budzi lęk i przerażenie zanim jeszcze się pojawi. Prawdopodobnie każde dziecko zada je prędzej czy później, dlatego zamiast się do tej rozmowy przygotowywać i wyczekiwać z niepokojem, warto zainicjować ją samemu. Najlepiej już na wstępie porzucić pomysły na temat bociana, kapusty i innych zwierzątek czy warzyw – podejdźmy do swojej pociechy poważnie bez względu na to, ile ma lat. Jeśli jednak córka ma już 4 latka, a jak na razie nie zainteresowała się faktem swoich urodzin – warto ją zapytać, czy zastanawiała się kiedyś, w jaki sposób znalazła się na świecie. Jeśli sami o to nie zadbamy, może się zdarzyć, że dziecko dopadnie ciekawość np. w towarzystwie, babci, dziadka czy wujka, którzy nie będą czuli się przygotowani na tego typu rozmowy i udzielą odpowiedzi, która – mimo że zaspokoi dziecięcą ciekawość – niepotrzebnie zaburzy i fałszywie ukształtuje światopogląd dziecka.
O miesiączce – przed miesiączką
Jeszcze do niedawna większość młodych dziewcząt witało swoją dojrzałość z zaskoczeniem, zdziwieniem i strachem. Co się dzieje? Dlaczego krwawię? Czy coś jest ze mną nie tak? Tego rodzaju lęk i związane z nim emocje, mimo że zwykle szybko zażegnane, na długo pozostają w pamięci i budzą nieprzyjemne skojarzenia. Zamiast więc narażać swoją córkę na tego typu przeżycia, warto porozmawiać z nią o menstruacji zanim konieczność taką wymusi sama natura. Pierwsza miesiączka powinna być momentem oczekiwanym, sygnałem dojrzałości, kobiecości, nie zaś przerażeniem i paniką. Najlepiej, kiedy dziewczynka wie, czego ma się spodziewać i jak powinna się na to przygotować. To prawda, że zapewne dowie się wszystkiego na lekcjach biologii w szkole. Tylko czy naprawdę o tym, jak zmienia się jej organizm i rodzi jej kobiecość, powinna nauczyć się z kart szkolnego podręcznika czy z ust pani od biologii, która – z uwagi na obecność w klasie chłopców – zaleci „doczytanie reszty” z książki?
Kiedy więc najlepiej zacząć wdrażać dziecko w tajniki kobiecego świata? Najważniejsze, aby matka uważnie obserwowała swoją córkę, wtedy z pewnością zauważy pierwsze objawy dojrzewania – pierwsze włoski pod pachami, pierwszy śluz na bieliźnie. To zwykle oznacza, że za około dwa lata córka z dziewczynki przeistoczy się w kobietę. Czy czekać? Nie! Najlepiej już teraz porozmawiać z dzieckiem o tym, co ją czeka. Nie warto jednak robić z tej rozmowy wydarzenia „nadzwyczajnego”. „Musimy porozmawiać”, „Chcę ci coś powiedzieć” i tego typu wyrażenia sugerują, że coś jest nie tak, kojarzą się z problemami, a przecież miesiączki nie można traktować w kategoriach problemu! Oczywiście takiej rozmowy nie należy także przeprowadzać w biegu czy w tak zwanym międzyczasie między serialem a wiadomościami.
Kobiecość – to, co masz najpiękniejszego
Dobrze jednak wykorzystać pierwszą rozmowę z córką nie tylko na wyjaśnienie kwestii miesiączki, ale także wdrożenie jej w inne tajniki kobiecości.
Warto zaznajomić ją, być może przy pomocy podręcznika, z jej własnym układem rozrodczym, wyjaśnić funkcje jego poszczególnych elementów, a następnie zaproponować, aby samodzielnie obejrzała siebie przed lustrem. Dobrze, aby dziewczynka zaprzyjaźniła się ze swoją kobiecością już na tym wstępnym etapie dojrzewania po to, by okolice intymne nie stanowiły dla niej sfery niepotrzebnego tabu. Wtedy z pewnością pierwsza – być może na razie odległa, ale jednak nieunikniona – wizyta u ginekologa, nie będzie stanowiła dla niej żadnego problemu.
Rozmowa z córką w tak młodym wieku na temat kobiecości to nie tylko rzecz naturalna, ale wręcz wskazana. Dorastając, dziecko zaczyna się wstydzić (także rodziców), chce być bardziej samodzielne, niezależne. Im starsze dziecko, tym rozmowa na tematy intymne będzie coraz trudniejsza, a być może – wręcz niemożliwa. Nie wspominając oczywiście o tym, że z czasem stanie się po prostu niepotrzebna – „doświadczone” koleżanki chętnie opowiedzą o swoich przeżyciach, a wiedza ta, jak można się domyślać, niekoniecznie będzie taka, jak być powinna.
Miłość – porządek, którego nie warto zaburzać
Z kobiecością, intymnością, seksualnością, wiąże się oczywiście temat antykoncepcji. Nie jest dobrym pomysłem, choć robi tak wielu rodziców, odkładnie rozmowy o zapobieganiu ciąży do czasu pierwszego wyjazdu na dłużej (obóz, kolonia, szkolna wycieczka). Rozmowa ta – przeprowadzona tuż przed wyjazdem sugeruje dziecku, że chyba nadchodzi „ten” moment, skoro nawet mama o tym mówi. Warto więc być może wspomnieć o antykoncepcji już w pierwszym etapie dojrzewania dziecka. Niekoniecznie musimy robić to w czasie rozmowy o miesiączce, ale być może już wtedy warto nadmienić o istnieniu tego rodzaju środków i poprosić, aby córka – jeżeli chciałaby uzyskać na ten temat więcej informacji – po prostu o tym powiedziała.
Będzie to dla dziecka sygnał, że mama chętnie udzieli jej takich informacji i że dla niej nie jest to temat tabu, którego nie warto poruszać. Jeśli jednak taki moment nie nadchodzi i córka nie sygnalizuje zainteresowania sferą seksualną, nie należy tego utożsamiać z faktem, iż takiej ciekawości nie wykazuje. Być może wkroczyła już we wspomniany etap usamodzielniania się i nie potrafi owej rozmowy zainicjować. Warto wtedy zwrócić uwagę na to, co córka opowiada o swoich koleżankach (jeśli nie opowiada – warto o to pytać). Wyłapujmy wszelkie informacje – czy koleżanki spotykają się z chłopakami, chodzą na randki itd. Przyjrzyjmy się, jakie czasopisma czyta córka, jakie programy ogląda, jakie plakaty wiesza w pokoju.
Warto zaproponować córce wspólną wizytę u ginekologa, opowiedzieć o własnych tego typu doświadczeniach.
To bardzo ważne, aby rozmowy te nie były jednostronne. Nie tylko pytajmy córkę o jej problemy – opowiadajmy o swoich, szukajmy porady, wskazówki, wsparcia. Wszystko to sprawi, że córka w intymnych rozmowach z matką będzie się czuła jak w czasie pogaduszek z przyjaciółką. To zaś sprawi, że rady mamy nie będą traktowane jak niepotrzebne pouczenia i instrukcje, ale cenne wskazówki, które zawsze należy wziąć pod uwagę w pierwszej kolejności.
fot. [ab. plan. alp] photography
