Prezerwatywa
Prezerwatywa to najpopularniejsza i najprostsza metoda antykoncepcji. Polega na zakładaniu na penis elastycznej osłonki, zwykle wykonanej z lateksowej, cienkiej gumy lub poliuretanu, które zapobiegają przedostawaniu się nasienia do pochwy. Z jednej strony jest zamknięta, u szczytu na ogół zakończona niewielkim balonikiem, gdzie zbiera się nasienie po wytrysku. Zakłada się ją na penisa w stanie erekcji, bezpośrednio przed stosunkiem. Obecnie, oprócz swojej podstawowej funkcji, prezerwatywa służyć może także uatrakcyjnieniu życia seksualnego (prezerwatywy kolorowe, smakowe, aromatyzowane, prążkowane, wydłużające stosunek, z wypustkami stymulującymi pochwę, itp.) Do niektórych dodaje się także specjalne środki nawilżające, plemnikobójcze lub substancje, opóźniające wytrysk.
Zaletami prezerwatyw jest ich powszechność i dostępność, a także ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wadą jest fakt, że skuteczność metody zależy od wprawy i staranności w zakładaniu. Zdarzają się także uczulenia na lateks czy podrażnienia ścianek pochwy. Mówi się także o tym, że prezerwatywy psują spontaniczność współżycia oraz wpływają na obniżenie doznań seksualnych. Siła ostatniego argumentu obecnie jednak maleje – dzisiaj dostępne są powszechnie nowoczesne prezerwatywy, delikatne i praktycznie niewyczuwalne.
Prezerwatywa dla kobiet
Najczęściej stosowane są prezerwatywy dla mężczyzn, co jednak nie znaczy, że ich żeński odpowiednik nie istnieje. Prezerwatywa dla kobiet znana jest pod nazwą Femidon. To miękka, mocna i przezroczysta osłonka w kształcie walca, wykonana z poliuretanu, z obu stron zakończona pierścieniami. Umieszcza się ją w pochwie przed stosunkiem – pierścień wewnętrzny wkładany jest głęboko, ma pokryć szyjkę macicy, pierścień zewnętrzny zaś pozostaje na zewnątrz, pokrywając srom.
Błona dopochwowa (diafragma)
Jest to gumowa lub plastikowa błona w kształcie kopuły, rozciągnięta na metalowej sprężynce. Należy ją założyć ok. 1 godzinę przed stosunkiem, zaś usunąć – 8 do 10 godzin po. Z przodu błona opiera się na spojeniu łonowym, jej tylna część jest umieszczona w tylnym sklepieniu pochwy. Dzieli niejako pochwę na dwa obszary – zewnętrzny, gdzie w czasie ejakulacji pozostaje sperma oraz wewnętrzny – komunikujący się z kanałem szyjki macicy. Rozmiar błony powinien zostać dobrany przez lekarza, zweryfikowany po porodzie oraz co około 2 lata przy regularnym współżyciu. Zaletą błony jest możliwość wielokrotnego użytku.
Kapturek naszyjkowy
To stożkowaty lub walcowaty, gumowy kapturek, dopasowany do kształtu części pochwowej szyjki macicy, ściśle odgraniczający macicę i jajowody od pochwy. Kapturek zakłada się godzinę przed stosunkiem, a wyjmuje co najmniej 8 – 10 godzin po (można jednak utrzymywać go w pochwie nawet do 48 godzin). Rozmiar powinien być weryfikowany, podobnie jak w przypadku diafragmy. Tak jak ona, jest metodą wielokrotnego użytku.
Skuteczność tych metod znacznie zwiększa zastosowanie środków plemnikobójczych.
Gąbka dopochwowa
Jest to mała, okrągła gąbka z pianki poliuretanowej, posiadająca zagłębienie w części środkowej, które przylega ściśle do szyjki macicy, nasączona jest preparatem plemnikobójczym. Do brzegów gąbki dołączona jest tasiemka, która umożliwia jej usunięcie po stosunku. Powinna być zakładana głęboko do pochwy bezpośrednio przed stosunkiem (należy pozostawić ją na swoim miejscu przez około 30 godzin).
Wkładka wewnątrzmaciczna tradycyjna – spirala
Metoda polega na umieszczaniu w jamie macicy wkładki, najczęściej w kształcie spirali wyginanej w literę S lub T. Wkładka taka wykonana jest z tworzywa sztucznego (elastycznego plastiku), często z dodatkiem miedzi. Przy pomocy specjalnego aplikatora umieszcza ją w jamie macicy lekarz. Tradycyjna wkładka jest wyposażona w dwie krótkie nitki, które pozostają wewnątrz pochwy, co pozwala sprawdzić, czy wkładka znajduje się we właściwym miejscu. Należy ją wymieniać w odstępie od trzech do dziesięciu lat, w zależności od danego rodzaju.
Tradycyjna spirala zapobiega zapłodnieniu w wyniku działania takich czynników, jak: wzrost gęstości śluzu szyjkowego (w efekcie działania jonów miedzi i hormonów na gruczoły szyjki macicy), pojawienie się w śluzie krwinek białych, niszczących bakterie, wirusy i plemniki, upośledzenie ruchliwości plemników (w efekcie działania plemnikobójczego jonów miedzi) oraz utrudnienie im wejście do jajowodów poprzez poprzeczne ramiona wkładki.
Wewnątrzmaciczna wkładka hormonalna
Jest to spirala, zawierająca zbiorniczek uwalniający hormony. Jest umieszczana w jamie macicy i może mieć różny kształt, w zależności od rodzaju. Wkładka taka nie dopuszcza do owulacji w wyniku zagęszczenia śluzu w szyjce macicy (to uniemożliwia komórce jajowej zagnieżdżenie się) oraz zmniejszenie ruchliwości plemników. Z uwagi na to, że wkładka wewnątrzmaciczna uwalniająca hormony to typ wkładki domacicznej, który łączy działanie typowej spirali i pigułki antykoncepcyjnej, niektórzy wolą ją zaliczać do hormonalnych metod antykoncepcji.
Przed skorzystaniem z każdej z powyższych metod warto zapoznać się ze wskaźnikiem skuteczności oraz ewentualnymi wadami i przeciwwskazaniami. Najlepszego wyboru pomoże dokonać lekarz.
