Plaster antykoncepcyjny to metoda zapobiegająca ciąży, polegająca na dostarczaniu hormonów drogą transdermalną – przez skórę. Nazywana jest jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych, dlatego też warto przyjrzeć się jej bliżej.
Zasada działania jest prosta: beżowy plaster przyklejamy na skórę brzucha, uda, pośladka lub ramienia i – zapominamy o antykoncepcji na cały tydzień. Po tym czasie wymieniamy plaster na nowy, a po trzeciej aplikacji – robimy tygodniową przerwę. Szybkie, wygodne, wyjątkowo skuteczne i – mało inwazyjne. Niestety, tylko pozornie.
Zalety plastrów antykoncepcyjnych
Osoby stosujące plastry antykoncepcyjne wskazują na szereg zalet, płynących z wybrania tej właśnie metody zapobiegania ciąży. A także – co istotne – ich wyższość nad tradycyjną pigułką. Podstawową zaletą plastrów jest z pewnością ta, dla której kobiety decydują się po nie sięgnąć – wysoka skuteczność. Działanie plastrów polega na hamowaniu owulacji, zagęszczaniu śluzu szyjkowego, generowaniu zmian w błonie śluzowej macicy oraz spowolnieniu transportu jajowodowego – co skutecznie wydłuża czas potrzebny do spotkania się komórki jajowej z plemnikami.
Co jeszcze za nimi przemawia?
- aplikowanie substancji przez skórę pozwala na pominięcie układu pokarmowego, co niweluje niekorzystny wpływ preparatu na wątrobę (hormony trafiają bezpośrednio do krwiobiegu);
- brak wpływu takich czynników, jak biegunka czy wymioty na skuteczność antykoncepcji;
- duża dowolność, jeśli chodzi o miejsce umieszczenia plastra: można go przykleić na podbrzuszu, górnej, zewnętrznej części ramienia, barku, łopatce, plecach, pośladku, udzie czy w okolicach bikini;
- o przyklejeniu plastra wystarczy pamiętać raz w tygodniu, nie jak w przypadku tabletek – raz dziennie;
- w sytuacji, gdy kobieta zapomni zmienić plaster w danym dniu, ma na to jeszcze 48 godzin – w czasie których skuteczność antykoncepcji jest zachowana i nie wymaga stosowania alternatywnych środków (w przypadku tabletki – jedynie 12 godzin);
- w sytuacji, gdy plaster się odklei, można go nakleić ponownie w przeciągu 24 godzin, co nie ma wpływu na skuteczność antykoncepcji;
- pierwszy plaster antykoncepcyjny z danego opakowania można nakleić między 1 a 5 dniem cyklu i bez względu na to, który dzień wybierzemy – działa od momentu przyklejenia (w przypadku przyjęcia tabletki później, niż w 1. dniu cyklu, sugeruje się dodatkowe zabezpieczenie przez 7 kolejnych dni);
- mimo kobiecych obaw, plastry nie odklejają się łatwo – jak obiecują producenci, wytrzymują nie tylko codzienne kąpiele i prysznice, ale także – wizyty na basenach czy w saunach.
Wady plastrów antykoncepcyjnych
Jak wszystkie metody antykoncepcyjne, także i plastry mają swoje wady. Warto się z nimi zapoznać jeszcze przed wyborem tego rodzaju zabezpieczenia przed ciążą:
- jako że przez skórę hormony przedostają się sprawniej i szybciej, do organizmu trafia ich więcej, niż przy stosowaniu tabletek – nawet o identycznym składzie;
- wysoka cena – około 60-70 zł za opakowanie, zawierające trzy plastry (opakowanie starcza na miesiąc, ponieważ plastry zmienia się raz w tygodniu);
- ryzyko podrażnienia skóry – możliwa reakcja alergiczna spowodowana przez klej;
- mimo tego, że plaster można przyklejać w wielu miejscach, istnieją zasady, których należy przestrzegać: skóra musi być sucha i czysta, nieowłosiona, bez podrażnień, zadrapań, oparzeń słonecznych, znamion czy brodawek; plastra nie należy też naklejać tam, gdzie ubranie ociera się o skórę;
- na plaster nie należy aplikować kosmetyków;
- końcem tygodnia plaster może wyglądać mało estetycznie – dookoła brzegów gromadzą się zanieczyszczenia;
- plastry nie są rozwiązaniem dla każdego – nie powinny ich stosować kobiety:
– powyżej 35. roku życia,
– palące oraz te, które rzuciły palenie w roku poprzedzającym,
– otyłe,
– cierpiące na migreny,
– chorujące na serce,
– chorujące na cukrzycę,
– chorujące na nadciśnienie,
– te, u których istnieje ryzyko zakrzepów,
– chorujące lub te, które kiedyś chorowały na raka piersi,
– regularnie stosujące określone leki;
- istnieje wiele działań niepożądanych, które mogą się pojawić w wyniku stosowania plastrów, a są to m.in: plamienia, krwawienia, łojotok, trądzik, nudności, wymioty, bóle głowy, wzdęcia, bóle piersi, zwiększenie masy ciała, wzrost ciśnienia, spadek libido, wahania nastrojów, żylaki kończyn dolnych, powikłania zakrzepowo-zatorowe, choroba niedokrwienna serca.
Plaster to nie hormon?
Plastry antykoncepcyjne jawią się niektórym jako alternatywa dla hormonalnych metod zapobiegania ciąży, bo przecież plaster – to nie hormon. Sam plaster – na pewno nie. Warto jednak zauważyć, że składa się on z trzech warstw: jedną – zabezpieczającą, odrywa się bezpośrednio przed przyklejeniem na skórę, na drugiej z kolei znajduje się specjalny klej i – hormony. To właśnie ta warstwa bezpośrednio przylega do skóry i zapewnia antykoncepcyjne działania plastra (trzecia warstwa jest wodoodporna – zbudowana z poliestru i pełni funkcję ochronną).
Plaster można więc śmiało nazwać alternatywą dla pigułki, ale jednocześnie – należy go jednoznacznie umieścić w grupie hormonalnych metod antykoncepcyjnych. Jego działanie polega przecież na ciągłym uwalnianiu do organizmu hormonów! Mówiąc najprościej – korzysta on z dokładnie takiego samego mechanizmu, jak pigułka.
Co więcej, drogą przezskórną hormony przedostają się znacznie sprawniej i szybciej, co skutkuje tym, że do organizmu trafia ich więcej, niż podczas przyjmowania tabletek. .
Nie każda kobieta ma też świadomość tego, że w przypadku stosowania tej metody ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej jest niemal 8-krotnie wyższe, niż u kobiet, nie stosujących metod hormonalnych. Zanim zdecydujemy się na daną metodę antykoncepcyjną rozważmy więc dogłębnie wszystkie wady i zalety i sprawdźmy, które w naszym przypadku przeważają. Pamiętajmy też, że z wieloma wadami możemy walczyć za pomocą preparatów osłonowych, które niwelują uboczne skutki działania hormonów.
