Tylko 20% przypadków jest diagnozowana we wczesnym stadium zaawansowania. A regularna mammografia mogłoby zmniejszyć umieralność na raka o 1/3.
Zobacz też: Jak dbać o piersi? Praktyczny poradnik dla kobiet
Największe ryzyko zachorowania na raka piersi dotyczy kobiet w wieku 50-69 lat. Jak się przed nim ustrzec? Regularnie wykonywać mammografię. Specjaliści potwierdzają, że badanie (raz na dwa lata) zmniejsza śmiertelność.
Kobieca pierś jest zbudowana z tkanki gruczołowej, czyli tzw. zrazików, które tworzą płaty. Każdy z nich ma własny przewód mleczny, a te zbiegają się w brodawce sutkowej. Oprócz tkanki gruczołowej w piersi znajduje się tkanka tłuszczowa, łączna oraz naczynia krwionośne i limfatyczne. Nowotwory jednak głównie powstają w komórkach wyściełających przewody mleczne.
Rak – nieborak?
Czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi to:
- wiek (najwięcej zachorowań występuje po 50 roku życia)
- obciążenie genetyczne
- brak dzieci
- późne rodzicielstwo
- wieloletnia hormonalna terapia zastępcza
- otyłość
- niewłaściwa dieta (nadmiar tłuszczów nasyconych w diecie i alkoholu)
Jak to się objawia?
Rak piersi może przez długi czas nie dawać żadnych objawów. Najczęściej kobieta wykrywa go przez przypadek, ponieważ wyczuwa w piersi niewielki twardy guzek. Niektóre symptomy widać gołym okiem: zmarszczenie skóry piersi, owrzodzenie skóry piersi lub brodawek, wciągnięcie brodawki, wyciek z brodawki, powiększenie węzłów chłonnych.
Jak wykryć raka?
Jeżeli wyczujesz twardy guzek w piersi – od razu zgłoś się do lekarza. Przeprowadzi on badania, mające na celu rozpoznanie charakteru zmian nowotworowych. Są wśród nich:
- Biopsja cienkoigłowa polega na nakłuciu piersi igłą o średnicy 0,06 mm. Jeśli nie można guza zlokalizować palcami nakłucie jest kontrolowane przez USG i mammograf. Zassany materiał jest oglądany pod mikroskopem. Pobranie próbki nie jest bolesne.
- Biopsja gruboigłowa jest zalecana, jeśli biopsja cienkoigłowa nie pomogła w rozpoznaniu rodzaju zmiany. Igła ma grubość 3 mm, a zabieg jest bolesny i konieczne jest znieczulenie miejscowe.
- Biopsja mammotomiczna jest wykonywana na specjalnym urządzeniu tzw. mammotom. Obejmuje on próżnię i igły o średnicy trzy milimetry z bocznym wycięciem przez które pobiera się wycinki. Pacjentka leży na specjalnym stole na brzuchu, a pierś zostaje unieruchomiona w otworze. Po wkuciu igły można pobrać materiał z kilku miejsc. Zabieg jest wykonywany przy miejscowym znieczuleniu.
- Rezonans magnetyczny – jest wykonywany, kiedy inne metody zawiodą, albo wyniki są niejasne. Przed badaniem wstrzykuje się kontrast. Po wsunięciu pacjentki do aparatu diagnostycznego na monitorze widać wszystkie zmiany chorobowe.
Jak się leczy raka?
Prognoza i długość trwania choroby, a także możliwości jej wyleczenia zależą od stopnia zaawansowania choroby, złośliwości nowotworu, ewentualnej obecności przerzutów.
Leczenie raka piersi to połączenie metod chirurgicznych, radioterapii i hormonoterapii. Wybór terapii jest zależny od etapu choroby, stopnia złośliwości i wieku chorej kobiety.
Sprawdź też: Samobadanie piersi – jak zrobić to dobrze?
Jednym z rodzajów leczenie jest zabieg usunięcia raka piersi, który może mieć charakter oszczędzający – usunięcie samego guza lub radykalny – usunięcie piersi (mastektomia). Po zabiegu stosuje się radioterapię i chemioterapię.
Coraz częściej w leczeniu raka wykorzystuje się hormonoterapię. Niektóre typy raka rozwijają się w tkance wrażliwej na działanie hormonów. Podawanie ich odpowiedniej dawki blokuje mechanizm namnażania komórek nowotworowych.
Dbaj o piersi!
W ciągu pierwszych 5 lat od wykrycia raka istnieje największe ryzyko wznowienia choroby w tej samej piersi lub pojawienie się nowotworu w piersi drugiej. Dlatego należy regularnie się badać.
Przeczytaj też: Tajemnice orgazmu, czyli kobiece strefy erogenne
Do podstawowych badań profilaktycznych piersi zalicza się ultrasonografię i mammografię.
- USG piersi powinna regularnie wykonywać każda kobieta, która skończyła 30 lat. Do badania nie trzeba się przygotowywać i można je wykonać w każdym dniu cyklu. Jest ono całkowicie bezbolesne. Pacjentka leży, a lekarz smaruje jej piersi żelem, aby ułatwić przewodzenie sygnałów. Głowicą aparatu ogląda tkankę. Badanie wykrywa zmiany nowotworowe o wielkości od 5 mm.
- Mammografia powinna być wykonywana raz w roku przez wszystkie kobiety, które ukończyły 40 lat. Polega ona na prześwietleniu piersi małą dawką promieni RTG. Pacjentka układa najpierw jedną, a potem drugą pierś na specjalnej płycie i dociska drugą płytą, po czym następuje prześwietlenie. Na mammografię najlepiej wybrać się w drugiej połowie cyklu. Mammograf cyfrowy pozwala wykryć milimetrowe zmiany, tradycyjny te o wielkości od 3 mm.
Samobadanie piersi składa się z dwóch etapów – oględzin i badania dotykowego, czyli palpacji. Najlepiej badać się w miejscu ciepłym, przed kąpielą lub snem.
Jak wykonać samobadanie piersi?
Najpierw należy obejrzeć obie piersi. Czy zauważamy zmiany w ich wyglądzie, kształcie, wielkości, kolorze brodawek? Następnie można przejść do badania piersi, najlepiej w pozycji leżącej. Przed rozpoczęciem badania należy położyć się na plecach, aby zbadać prawą pierś, należy prawą rękę położyć pod głową. Taka pozycja ułatwia przeprowadzenie badanie palpacyjnego. Po zbadaniu jednej piersi, należy tą samą czynność powtórzyć dla drugiej piersi. Jak wykonać samobadanie?
Trzy metody samobadania piersi:
- Badanie rozpoczyna się od zatoczenia największego koła po obwodzie piersi, wykonując przy tym kółka prostopadłe do kierunku ruchu, a następnie ruchem spiralnym zgodnie z ruchem wskazówki zegara aż do brodawki.
- Pierś należy podzielić podobnie jak tarczę zegara i przesuwać dłoń od brodawki w kierunku godziny 12, a następnie 1,2,3 – zataczając przy tym małe kółka.
- Pierś należy zbadać kierując ruch ręki na przemian do góry i do dołu zataczając przy tym małe koła.
Więcej na temat badania samobadania piersi znajdziesz tutaj.
Regularne badania i systematyczne wizyty kontrolne u ginekologa pozwalają na wykrycie raka w jego wczesnym stadium rozwoju, a to daje szanse na całkowite wyleczenie.
