Schorzenie, którego objawami są dolegliwości po spożyciu mleka, jego przetworów oraz jajek, to skaza białkowa. Jak ją rozpoznać u niemowlaka?
Skaza białkowa to schorzenie, u którego źródeł leży niezdolność organizmu do rozbijania białek przyjmowanych wraz z produktami na aminokwasy. Nieodpowiednio przetworzone białka nie mogą zostać przez organizm strawione – są traktowane jako zbędne produkty przemiany materii, co wywołuje niepożądane objawy.
Skaza białkowa to nie to samo, co alergia pokarmowa na mleko – ta druga ma znacznie węższe znaczenie. Schorzenia są ze sobą mylone, ponieważ skaza białkowa ujawnia się najczęściej u niemowląt do 1. roku życia, dla których to właśnie mleko jest głównym pokarmem. W przypadku alergii na mleko objawy pojawiają się wyłącznie po jego spożyciu, podczas gdy skaza białkowa może wykluczać z diety także inne produkty, jak np. wspomniane wyżej przetwory mleczne oraz jajka.
Innymi produktami, które mogą zawierać alergeny białkowe oraz przyczyniać się do przykrych dolegliwości u osób, cierpiących na skazę białkową, są też: kakao, cytrusy, ryby, mięso (inne niż drobiowe i królicze), orzechy ziemne, soja czy gluten*.
Sprawdź: Alergia pokarmowa – objawy, przyczyny, leczenie, zapobieganie
Skaza białkowa – objawy u niemowlaka
Skaza białkowa objawiać się może na bardzo wiele sposobów. Wśród typowych dla niej symptomów znajdziemy:
– wysypka w postaci drobnych, czerwonych krosteczek lub niewielkich, ale szerokich, rumianych i błyszczących plam. Wysypka pojawia się zazwyczaj na twarzy – szczególnie na policzkach, w miejscach za uszami i na szyi, ale często atakuje też tułów, ręce i nogi (szczególnie zgięcia łokciowe i miejsca pod kolanami);
– sucha, swędząca, łuszcząca się skóra, która schodzi płatami.
- symptomy ze strony układu pokarmowego, takie jak:
– kolka,
– ból brzucha,
– ulewanie,
– wymioty u dziecka,
– zaparcia,
– wzdęcia,
– biegunki u dziecka,
– pasma śluzu we krwi lub stolcu,
– utrata apetytu,
– słaby przyrost masy ciała i spowolniony wzrost mimo odpowiedniego karmienia dziecka.
- symptomy ze strony układu oddechowego, takie jak:
– trudności z oddychaniem,
– świszczący oddech,
– duszności,
– sapka,
– przewlekły kaszel
– świsty w klatce piersiowej,
– nieżyt nosa,
– notoryczny katar,
– obrzęk warg.
- podatność na infekcje:
– nieżyt gardła, oskrzeli,
– częste zapalenia ucha,
– stany podgorączkowe.
- nadpobudliwość psychoruchowa, rozdrażnienie i płaczliwość.
Powyższe objawy, sugerujące skazę białkową, nie uprawniają jednak rodziców do samodzielnego stawiania diagnozy – po tę należy się udać do lekarza alergologa, który nie tylko potwierdzi schorzenie, ale także oceni jego stopień i zaleci dalsze postępowanie.
Skaza białkowa – czy to się leczy?
Skaza białkowa ujawnia się przeważnie w okolicach 2 – 3 miesiąca życia, a dokucza przez pierwsze 2 – 3 lata. I mimo, że czasami ustępuje już po pierwszym roku, problemu nie należy lekceważyć ani przeczekiwać. Nieleczone – schorzenie to może mieć poważne konsekwencje. Pomijając codzienny dyskomfort dziecka, może prowadzić do opóźnienia i zaburzenia jego rozwoju (np. uszkodzenia układu pokarmowego, nadwyrężenia układu odpornościowego) oraz podatności na inne problemy zdrowotne.
W przypadku skazy białkowej trudno mówić o typowym leczeniu – tym, co mogą zrobić rodzice, jest zadbanie o właściwą dietę dziecka, której podstawą jest eliminacja białkowych alergenów oraz troskliwa pielęgnacja wrażliwej skóry. Mając świadomość tego, że skaza białkowa nie wyklucza uczulenia także na inne produkty, pod lupę należy wziąć przede wszystkim te najbardziej popularne alergeny. Rozszerzając dietę dziecka, należy pamiętać o podawaniu produktów z dużą ostrożnością – osobno, w małej ilości i w wystarczająco bezpiecznym odstępie czasu. Z produktami szczególnie uczulającymi zaleca się poczekać do 2. roku życia.
Wyeliminowanie określonych produktów wiąże się ze zmniejszeniem podaży cennych mikroelementów, co wymaga uzupełnienia diety odpowiednimi substytutami. Z uwagi na to, że skaza białkowa zwykle mija w pierwszych latach życia dziecka, już po kilku miesiącach stosowania odpowiedniej diety warto wykonać tzw. test prowokacji, który pozwoli sprawdzić, czy organizm nadal zmaga się z dokuczliwym schorzeniem. Test polega na podaniu dziecku niewielkiej ilości uczulającego produktu oraz obserwowaniu reakcji jego organizmu na kontakt z białkiem.
Sprawdź: Kiedy organizm nie trawi mleka, czyli nietolerancja laktozy
Uwaga! Niektórzy lekarze zalecają, by dietę eliminacyjną prowadzić przez co najmniej pierwszy rok życia dziecka. W sytuacji, gdy skaza białkowa występuje u dziecka karmionego piersią, to mama musi zwrócić uwagę na swoją dietę i wykluczyć z niej wszelkie pokarmy, które zawierają uczulające proteiny.
*Źródło: Góra P., Skop-Lewandowska A., 2011, Jaki termin jest prawidłowy „skaza białkowa” czy „alergia na pokarmy” – oraz co to oznacza?, 92, 4, 701-704, dostępne pod: http://phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-4-701.pdf
—
Serwis Zdrowe Maluchy.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
