Analiza moczu polega na ocenie obecności w nim związków chemicznych, bakterii i badaniu osadu. Fosforan bezpostaciowy to naturalny składnik uryny, którego występowanie nie jest nieprawidłowością. Niepokoić jednak mogą liczne fosforany w moczu oraz inne, towarzyszące im elementy osadu, takie jak bakterie czy leukocyty.
Co to są fosforany bezpostaciowe w moczu?
Fosforany bezpostaciowe w moczu są jego fizjologicznym składnikiem o odczynie zasadowym lub lekko kwaśnym. Mają kształt maleńkich, szaro-białawych kuleczek, przybierających postać miałkiego piasku. Ich obecność nie jest nieprawidłowością i wynika zazwyczaj z diety pacjenta.
Obecność licznych lub bardzo licznych fosforanów zazwyczaj spowodowana jest dietą bogatą w te składniki. Odpowiada za to przede wszystkim nadmiar warzyw i słodkich napojów gazowanych. Jeżeli oprócz fosforanów mocz zawiera leukocyty, erytrocyty lub bakterie, może świadczyć to o powstaniu złogów fosforanowych, których nagromadzenie prowadzi do kamicy fosforanowej. Choroba ta może być również zdiagnozowana, gdy fosforany w moczu występują w obecności szczawianów, a ciężar właściwy uryny jest zwiększony. Liczne fosforany w moczu w połączeniu z występowaniem innych elementów osadu, mogą być również oznaką infekcji dróg moczowych. Kamica fosforanowa towarzyszy stanom zapalnym układu moczowego. Na skutek bakterii, które alkalizują mocz, wytrącają się kamienie fosforanowe. Choroba ta występuje rzadko, a sprzyja jej dieta bogata w fosforany, słabe nawodnienie organizmu, niedobór magnezu i witamin z grupy B.
Fosforany w moczu w czasie ciąży
Fosforany bezpostaciowe w moczu w ciąży przy prawidłowym poziomie leukocytów i braku bakterii nie są powodem do niepokoju. Sygnalizują, że należy zwiększyć ilość przyjmowanych płynów i zmniejszyć podaż fosforanów w diecie. Wskazane jest ograniczenie słodzonych napojów. Jeżeli fosforanom towarzyszą bakterie lub/i leukocyty, konieczne jest wykonanie badania moczu na posiew, ponieważ świadczyć to może o tym, że rozwija się zapalenie dróg moczowych lub infekcja intymna. Jest to także sygnał, że w organizmie rozwija się stan zapalny lub kamica nerkowa. Należy uważnie obserwować, czy nie pojawiają się objawy, takie jak bóle podbrzusza, pieczenie i ból w czasie oddawania moczu, czy parcie na mocz. Wyniki badania moczu należy skonsultować z lekarzem. Zwiększony ciężar moczu, jego zasadowy odczyn i występowanie fosforanów wapnia i amonowo-magnezowych świadczy o rozwoju kamicy. Konieczna jest wówczas całkowita zmiana diety. Kobieta w ciąży powinna ograniczyć niektóre nasiona strączkowe, szpinak, szczaw, rabarbar, czekoladę, kawę i herbatę. Wskazane są kasze gruboziarniste, makarony i pieczywa, mięso, ryby, żurawina, cytrusy i śliwki.
Fosforany w moczu u kobiet ciężarnych występują często i zazwyczaj spowodowane są zbyt małą ilością wypijanych płynów i dietą bogatą w warzywa. Jeżeli jednak oprócz nich występują bakterie i leukocyty, może to świadczyć o stanach zapalnych i chorobach. Dlatego badania moczu w ciąży wykonuje się co miesiąc, aby szybko rozpoznać infekcję i leczyć ją, nim się rozwinie.
Fosforany w moczu u dzieci
Fosforany bezpostaciowe w moczu u dziecka są najczęściej efektem, podobnie, jak u dorosłych, spożywania dużych ilości napojów wysoko słodzonych (których dzieci w ogóle nie powinny pić). Jeżeli nie towarzyszą im bakterie czy leukocyty, wystarczy zmiana diety i przyzwyczajeń. Gdy w moczu pojawiają się erytrocyty wyługowane, może to być oznaką, że w układzie moczowym powstają złogi fosforanowe. Wtedy konieczne jest podawanie dziecku dużych ilości wody niegazowanej w celu wypłukania piasku z dróg moczowych. Dużą rolę odgrywa w tym przypadku zmiana diety. Wydalanie fosforanów w moczu zależy od wieku dziecka i rodzaju żywienia. Niemowlęta odżywiane mlekiem niemodyfikowanym wydalają kilkakrotnie więcej fosforanów od dzieci karmionych naturalnie. Aby określić ilość wydalanych fosforanów u niemowląt, konieczne jest badanie dobowe moczu. Jeżeli występują bakterie i leukocyty, wtedy może to być oznaką, że rozwija się zakażenie dróg moczowych. Nie wolno tego lekceważyć. Konieczne jest wykonanie badania moczu na posiew. Jeżeli nie występują żadne inne, niepokojące objawy u dziecka, nie należy się niepokoić obecnością fosforanów w urynie. Każda, zdrowa osoba traci ich określoną ilość w ciągu doby.
Dieta ograniczająca występowanie fosforanów w moczu
Aby nie dopuścić do powstania kamicy fosforanowej i zmniejszyć ilość fosforanów w moczu, konieczna jest analiza diety i jej zmiana. Nadmiar twarożków, mleka, jajek, roślin strączkowych, marchewki, selera, buraków, rzodkiewki, czy sałaty sprzyja niskiemu pH moczu i wytrącaniu się fosforanów, podobnie jak niedostateczna ilość wypijanych płynów. Całkowicie należy odstawić szpinak, szczaw, rabarbar, kawę, kakao, herbatę, ostre przyprawy i glutaminian sodu. Należy spożywać więcej mięsa, ryb, kasz, pieczywa, makaronów, żółtego sera, śliwek, żurawiny i rodzynek. Bardzo ważne jest wypijanie dużej ilości wody niegazowanej.
