Jak zapobiec odwodnieniu? Zadbać o wystarczające nawodnienie organizmu. Z pozoru proste zadanie. Czy wiesz jednak na pewno, jakim składem, stężeniem i temperaturą powinny się charakteryzować podawane dziecku napoje? I z jaką częstotliwością należy je podawać?
Skład napojów
Odwodnienie to nazwa niezupełnie adekwatna do stanu, jaki ma opisywać. Sugeruje ona, że w organizmie zaczyna brakować wody, tymczasem – to tylko część prawdy. W jego wyniku dochodzi także do obniżenia poziomu glukozy oraz niezwykle ważnych dla funkcjonowania organizmu elektrolitów, bez których sama woda – zwyczajnie sobie nie poradzi. To przecież one, znajdując się w płynach ustrojowych naszego ciała, biorą czynny udział w mechanizmie rozprowadzania i wchłaniania wody – zasysają ją do tkanek, a tym samym – odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej.
Płyny podawane w przypadku ryzyka odwodnienia, nie mogą więc się składać z samej wody, bo w takim wypadku – szybko zostaną wydalone z powrotem. Proces odwodnienia zahamuje dopiero tzw. DPN, czyli doustny płyn nawadniający – specjalnie skomponowany preparat, który oprócz wody, zawiera optymalnie dobraną ilość glukozy i elektrolitów, a co więcej – wykorzystuje efektywny mechanizm wspólnego wchłaniania wody, sodu i glukozy.
Osmolarność napojów
Płyny, podawane w celu zapobiegnięcia odwodnieniu muszą też posiadać odpowiednią osmolarność (ilość zawartych w napoju stałych składników). Te, które wykazują wysoką osmolarność, np. rosół, soki owocowe, napoje gazowane czy napoje typu coca-cola, są w tym wypadku nieskuteczne, ponieważ zawarta w nich woda – zamiast do ustroju, przenika z krwioobiegu do światła jelita, a następnie jest usuwana z organizmu. Oznacza to, że wspomniane napoje nie są w stanie zaspokoić rosnącego zapotrzebowania komórek i tkanek!
Uwaga! DPN posiada odpowiednią osmolarność i skutecznie wchłania się do komórek i tkanek.
Temperatura napojów
Podawane napoje (dotyczy to także pokarmów) nie mogą mieć zbyt niskiej ani lub zbyt wysokiej temperatury – najbardziej optymalna będzie więc temperatura pokojowa (napoje letnie i chłodne). Napoje ciepłe są niewskazane zarówno w przypadku wymiotów – mogą nasilić dolegliwości, jak i w czasie biegunki – pobudzają ruch mięśni i mogą zwiększyć jej intensywność. Także kiedy w organizmie toczy się gorączka, niewskazane są dodatkowe gwałtowne zmiany temperatury: napoje ciepłe dostarczają dodatkowej energii cieplnej, a zimne powodują, że organizm broni się przed chłodem, wydatkując na to energię potrzebną do walki (np. z infekcją).
Podawanie napojów
Ważny jest nie tylko skład napojów i ich temperatura, ale także – sposób ich podawania. Wszelkie płyny należy uzupełniać regularnie i w małych ilościach, najlepiej za pomocą łyżeczki. Płyn nawadniający podaje się według wskazań zawartych na ulotce, a są one zależne m.in. od postaci preparatu (np. proszek do rozpuszczenia w wodzie, gotowy płyn butelkowany), stopnia odwodnienia czy wieku dziecka. Przykładowo, doustny płyn nawadniający ORSALIT® w saszetkach zaleca się podawać w proporcjach 50-100 ml na kg masy ciała w ciągu pierwszych 4 godzin oraz dodatkowo 5-10 ml na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu i/lub wymiotach. Na dalszym etapie nawadniania zaleca się podawać nadal – 5-10 ml płynu na kg masy ciała po biegunkowym stolcu i/lub wymiotach.
Uwaga! Jak widać nawadnianie – choć z pozoru wydaje się zadaniem łatwym – by było skuteczne, musi zostać przeprowadzone zachowaniem wielu ważnych zasad. Tylko wtedy zapobiegnie lub zahamuje proces odwodnienia!
