Wymioty u dziecka. Jak pomóc maluchowi?

Wymioty to jedna z najczęstszych dziecięcych przypadłości. Pojawienie się torsji u malucha zawsze budzi niepokój rodziców. Dowiedz się, jakie są ich ukryte przyczyny i jak pomóc choremu maluchowi.

Czym są wymioty?

Stanowią reakcję obronną organizmu – w ten sposób wydala on substancję, którą identyfikuje jako zagrażającą środowisku wewnętrznemu. Reakcja ta polega na gwałtownym wyrzuceniu obfitej treści pokarmowej, która wypływa chlustająco i pod ciśnieniem. Wymioty u dzieci w wielu przypadkach są objawem grypy, ale czasami mogą sygnalizować zatrucie pokarmowe lub poważny stan chorobowy.

Rodzice muszą umieć odróżnić wymioty u niemowlaka od tzw. ulewania. Ulewanie to cofanie się małych ilości przyjętego pokarmu, stanowiące naturalny objaw fizjologiczny, występujący w pierwszych miesiącach życia dziecka. Jego powodem jest niedojrzałość górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Sprawdź: Ulewanie a wymioty – jak rozpoznać?

Przyczyny

Istnieje wiele powodów, które wywołują torsje u maluchów . Jeśli pojawiły się po posiłku i był to jednorazowy incydent, maluch prawdopodobnie zjadł zbyt dużo lub przybrał złą pozycję w trakcie karmienia. Jeśli powtórzyło się to kilkukrotnie przyczyną może być:

• Infekcja bakteryjna lub wirusowa – najczęstszą przyczyną wymiotów jest grypa żołądkowa. Jeśli żołądek lub jelita malucha zostały zainfekowane wirusem lub bakterią, oprócz torsji może pojawić się biegunka, utrata apetytu, ból brzucha oraz gorączka. Konieczna jest wizyta u pediatry.
• Krztusiec – maluch cierpiący na tę chorobę może mieć trwające chwilę ataki kaszlu, po których nabiera powietrza, co przypomina nieco pianie koguta. Konieczna jest wizyta u pediatry.
• Alergia pokarmowa również powoduje wymioty u dziecka – pojawiają się zawsze po zjedzeniu konkretnego produktu. Wykluczenie go z diety zapobiega torsjom Konieczna jest wizyta u pediatry
• Nietolerancja leku – jeżeli maluch przyjmuje jakieś leki, zwrócenie treści pokarmowej może być reakcją obronną organizmu na któryś z jego składników. Może być też objawem przedawkowania środka. Trzeba porozmawiać z lekarzem o zmianie leku.
• Zatrucie pokarmowe – w takim przypadku wymioty są zazwyczaj poprzedzone bólem brzucha, nudnościami, biegunką, a także gorączką i utratą apetytu. Konieczna jest wizyta u pediatry.
• Zwężenie odźwiernika żołądka – po posiłku zazwyczaj pojawiają się chlustające wymioty. Niedrożność przewodu pokarmowego może spowodować wymioty z żółcią, silny ból brzucha i nasilony płacz.
• Torsje pojawiają się również przy niektórych infekcjach wirusowych czy anginie, płonicy, zapaleniu ucha, infekcji dróg moczowych.
• Niedrożność przewodu pokarmowego powyżej żołądka – świadczą o niej uporczywe wymioty podbarwione żółcią, z domieszką śluzu i śliny oraz krztuszeniem. Dziecko ma problemy z wypróżnianiem się i źle reaguje na badanie brzucha. Konieczna jest wizyta u pediatry
• Niedrożność dwunastnicy – świadczą o niej wymioty podbarwione krwią. Konieczna jest wizyta u pediatry.
• Zapalenie wyrostka robaczkowego (towarzyszy mu ból podbrzusza po prawej stronie), zapalenie otrzewnej czy niedrożność przewodu pokarmowego.
• Zwracanie treści pokarmowej może także towarzyszyć zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych (gorączka, sztywność karku, drgawki, zaburzenia oddychania), kamicy nerek, wątroby, trzustki cukrzycy czy zespołowi Reye’a.
• Wstrząs mózgu –torsje pojawiają się na kilka godzin po zdarzeniu, ponieważ mogą być one pierwszym objawem, jeśli nie widzimy innej konkretnej przyczyny dolegliwości, zawsze trzeba zgłosić się do lekarza.
• Nadciśnienie śródczaszkowe – powoduje wymioty, szczególnie w godzinach rannych – na czczo, a jego przyczyną może być guz mózgu lub wodogłowie!

Inne możliwe przyczyny to: reakcja na stres, choroba lokomocyjna, błędy pielęgnacyjne – nieprawidłowe karmienie, przekarmianie, przegrzewanie, nietolerancja jakiegoś leku. Torsje mogą jednak świadczyć o innych przypadłościach, dlatego każde takie zdarzenie należy skonsultować z lekarzem – zwłaszcza u maluchów poniżej 3. roku życia.

Zobacz: Biegunka w czasie podróży – jak pomóc dziecku?

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

• noworodek

Bezwzględnie należy skonsultować się z lekarzem, jeżeli noworodek wymiotował już kilka razu w ciągu ostatnich godzin, a torsje są bardzo silne. Gdy pojawiają się w przeciągu pół godziny od zakończenia karmienia może to być podejrzenie zwężenia odźwiernika. Towarzyszy im gorączka – co najmniej 38 stopni; wysypka; opuchnięcie brzucha; płytki oddech; niechęć do przyjmowania pokarmu; rozdrażnienie, bezsenność lub wypukłe ciemiączko.

Należy też zgłosić się do lekarza jeśli wymioty u dzieci podbarwione są krwią lub żółcią (zwykle nie są dla dziecka groźne, bo ich przyczyną może być powstawanie niewielkich ranek w naczyniach krwionośnych przełyku, połknięcie odrobiny krwi z ranki na wargach lub wcześniejsze krwawienie z nosa, ale jeśli nie ustają lub nasilają się); podbarwione są na zielono (podejrzenie zablokowania jelita) i występują objawy odwodnienia: suchość w ustach, niemożność wytworzenia łez, zapadnięte ciemiączko, mniejsza niż normalnie ilość zużytych pieluch (mniej niż 6 dziennie).

Maluch karmiony piersią powinien być nadal karmiony w ten sposób. Jeżeli dziecko często wymiotuje (nie mylić z ulewaniem) w pierwszych miesiącach życia, może to oznaczać, że ma problemy z tzw. zwieraczem przełyku. Należy skonsultować się z lekarzem.

• niemowlę i starsze dziecko

Należy skontaktować się z lekarzem jeśli nie jesteśmy w stanie powstrzymać torsji , a dolegliwość utrzymuje się przez ponad dobę. Towarzyszy im wysoka gorączka (powyżej 39 stopni C), bóle głowy, światłowstręt czy utrata świadomości. Jeśli torsje pojawiły się po uderzeniu w głowę to mogą oznaczać wstrząśnienie mózgu. Jeśli maluch jest bardzo nerwowy lub apatyczny, ma usztywniony kark, być może ma zapalenie opon mózgowych. Mniejsza częstotliwość oddawania moczu, wysuszone usta, płacz bez łez, język pokryty nalotem, ciemnożółty mocz – mogą oznaczać groźne odwodnienie.

Przeczytaj również:

• Wymioty niemowlaka – możliwe przyczyny
• Dlaczego boli brzuch?
• Krwiste wymioty u dziecka – co się dzieje?

Czym jest odwodnienie?

Ważne jest, aby co jakiś czas podawać małe ilości płynu, aby nie doszło do odwodnienia organizmu. Odwodnienie może spowodować uszkodzenie nerek i wątroby, a także niedotlenienia mózgu. Wymioty u niemowlaka i starszego dziecka – wraz z wodą, usuwają w organizmu cenne elektrolity. Odwodnienie najbardziej zagraża najmłodszym – nadmierna utrata płynów może u nich wystąpić bardzo szybko z uwagi na bardziej intensywny metabolizm, mniejszą rezerwę płynów oraz większą proporcję powierzchni ciała do jego objętości.

Skąd wiadomo, że maluch jest odwodniony? Dziecko jest rozdrażnione, domaga się dużych ilości czegoś do picia, ma wysuszone wargi i język pokryty nalotem. Oddaje bardziej żółty mocz i w mniejszej ilości. Następnie staje się apatyczne, senne, osłabione, „przelewa się przez ręce” – jest blade, nie oddaje moczu, odmawia picia, wymiotuje po próbie pojenia, ma zapadnięte ciemię, gałki oczne oraz zaostrzone rysy twarzy. Taki stan wymaga hospitalizacji. W skrajnych przypadkach odwodnienie może nawet zagrażać życiu dziecka!

Test na wydłużony nawrót kapilarny – po 5-sekundowym uciśnięciu paznokcia u ręki – ułożonego na wysokości serca – kolor skóry, która go otacza powinien wrócić do normy w przeciągu 1,5 sekundy. Jeżeli trwa to dłużej – świadczy o zaburzeniu krążenia i odwodnieniu!

Źródło: https://www.orsalit.pl/Ryzyko_odwodnienia/Przyczyny_i_objawy_odwodnienia_organizmu

Aby zapobiec odwodnieniu u malucha, można podawać mu roztwór elektrolitowy np. ORSALIT, przygotowując go według wskazówek na opakowaniu. Powinien być spożywany małymi łykami, ponieważ zbyt szybkie wypicie płynu może spowodować nawrót torsji Zaleca się odczekanie pół godziny od wymiotów i podawanie dziecku do picia łyżeczki płynu co 10 minut przez kilka godzin. Jeśli maluch czuje się dobrze, można zwiększyć ilość wypijanego roztworu do dwóch łyżeczek co pięć minut. Najlepiej jest skonsultować ich podawanie z lekarzem.

W celu nawodnienia dziecka nie należy podawać mu soków owocowych, napojów gazowanych, napojów typu coca-cola, rosołu. Płyny te nie tylko nie złagodzą objawów wymiotów, ale wręcz je nasilą!

Może Cię zainteresować: Czy podawać dziecku colę przy nudnościach i biegunce?

Źródło: https://www.orsalit.pl/Ryzyko_odwodnienia/Przyczyny_i_objawy_odwodnienia_organizmu

Czy wiesz że…

Wymioty stanowią reakcję obronną organizmu – w ten sposób wydala on substancję, którą identyfikuje jako zagrażającą środowisku wewnętrznemu.

Jak pomóc dziecku, które wymiotuje?

Wymioty u niemowlaka są bardzo niebezpieczne – z uwagi na to, że bardzo szybko może dojść do odwodnienia, każdorazowy przypadek trzeba skonsultować z lekarzem. U nieco starszych dzieci, początkowo można łagodzić dolegliwości samodzielnie:

• zapewnij dobre warunki – niech zwraca do przeznaczonej specjalnie do tego celu miski albo do sedesu czy wanny;
• zadbaj o to, by głowa chorego znajdowała się poniżej reszty tułowia, a twarz była skierowana w dół – to zmniejsza ryzyko zakrztuszenia. Pochyl malca i jedną ręką przytrzymaj mu główkę za czoło, a drugą obejmij jego tułów;
• gdy dziecko skończy zwracać , przemyj mu buzię letnią wodą. Jeśli maluch jest w kiepskim nastroju i nie chce wypłukać buzi ani umyć zębów, przetrzyj je po prostu gazą zmoczoną w letniej wodzie;
• po włożeniu dziecka do łóżeczka ułóż je na boku i zabezpiecz w taki sposób, by nie mogło przewrócić się na plecy (np. za pomocą zwiniętej poduszka czy kocyka).
• zadbaj o to, by przy chorym zawsze ktoś czuwał – istnieje ryzyko zadławienia;
• ulgę może również przynieść okład na brzuch z naparu rumianku – na brzuchu dziecka kładziemy tkaninę ochronną, na to tkaninę nasączoną naparem rumiankowym- ciepłym, ale nie gorącym i przykrywamy kolejną tkaniną ochronną;

Jedzenie podczas torsji

Z pierwszym posiłkiem najlepiej poczekać do końca wymiotów. Jako pierwsze danie „po” najlepszy będzie ryż z wody, tarte jabłuszko, ziemniaki z masełkiem, sucharki. Przez następne dni najlepiej podawać dziecku produkty lekkostrawne. Można też podawać soki przecierowe – dostarczą witamin i wzmocnią wycieńczony torsjami organizm malucha.

Sprawdź: Dieta w chorobie. Co podawać dziecku w czasie przeziębienia?

Uwaga! Żadne z tych sposobów nie zastąpią wizyty u lekarza!

Tematy: odwodnienie, wymioty,