Zaburzenia miesiączkowania
W związku z krwawieniem miesiączkowym obserwuje się następujące zaburzenia:
- brak miesiączki;
- skąpe miesiączki;
- zbyt długie, ale regularne miesiączki;
- zbyt długie, nieregularne miesiączki;
- krótkie cykle – skrócenie okresu między kolejnymi miesiączkami;
- zbyt obfite miesiączki;
- krwawienia, plamienia pomiędzy miesiączkami;
- bolesne miesiączki;
- pojawienie się skrzepów krwi w wydzielinie miesiączkowej.
Każda z powyższych dolegliwości wymaga konsultacji z lekarzem, ponieważ może być konsekwencją innych, nieprawidłowości zachodzących w organizmie kobiety np. nadżerka. Nie znaczy to jednak, że wszystkie zaburzenia cyklu owulacjimuszą być groźne i sygnalizować inne problemy – u kobiety zdrowej, miesiączkującej regularnie, powodów takiego stanu może być wiele, jak np. zmiana klimatu, długotrwały stres, gwałtowny spadek wagi czy wyczynowe uprawiane sportu.
Brak miesiączki
Podstawowym i oczywistym powodem zatrzymania miesiączki jest menopauza. To naturalne, że nasz organizm nieustannie ewoluuje, a jego funkcje się zmieniają w zależności od danego etapu życia. W czasie przekwitania spada ilość estrogenu i wzrasta poziom FSH, a zmiana ich proporcji wpływa na szybkie dojrzewanie pęcherzyków jajowych. Jednak, z uwagi na dojrzałość organizmu, pęcherzyki tracą zdolność osiągnięcia „stanu gotowości” do owulacji, zaś efektem tego jest krótszy cykl miesięczny, a czasami także plamienia pomiędzy cyklami. Zmianom w cyklu miesięcznym towarzyszą również inne, czasami uciążliwe objawy, jak uderzenia gorąca, bóle stawów, ogólne osłabienie, kłopoty ze snem, pieczenie i swędzenie pochwy.
Innym, równie naturalnym i fizjologicznym powodem zatrzymania krwawienia miesiączkowego, jest okres ciąży i laktacji.
O ile jednak powyższe przypadki to naturalny „koniec” czy logiczna „przerwa” w miesiączkowaniu, brak comiesięcznego krwawienia może być efektem nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Tzw. amenorrhea to brak krwawienia miesiączkowego (utrzymujący się przez co najmniej 4 miesiące) bądź znaczne zwiększenie odstępów pomiędzy kolejnymi okresami (do powyżej 3 miesięcy). Zmiana taka może być spowodowana wspomnianymi wyżej czynnikami, jak nadmierny stres, gwałtowna zmiana wagi, sport wyczynowy, wysiłek fizyczny, odstawienie tabletek antykoncepcyjnych, zmiana klimatu itp. A jednak, powody zatrzymania miesiączki mogą być poważniejsze. To przykładowo:
- problemy hormonalne (brak owulacji, hiperprolaktynemia, hiperandrogenizacja),
- zespół policystycznych jajników,
- cysty czy guzy na jajnikach,
- przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników,
- choroby tarczycy,
- schorzenia narządu rodnego,
- zespół Cushinga,
- zaburzenia pracy podwzgórza,
- guzy przysadki i podwzgórza,
- schorzenia ogólne,
- choroby przewlekłe,
- nowotwory.
W przypadku zatrzymania miesiączki lekarz zaleca przede wszystkim badania hormonalne: FSH, LH, TSH, prolaktyny, test progesteronowy (próba P). Od ich wyników zależy rodzaj wdrożonego leczenia.
Skąpe krwawienia
Hypomenorrhea to zaburzenie, które polega na tym, że krwawienia, choć regularne, są wyjątkowo krótkie, mało obfite, czasami z dodatkowymi przerwami. Takie nieprawidłowości mogą być sygnałem innych, poważnych zaburzeń, jak np.:
- zmiany w endometrium,
- niewydolność czynnościowa podwzgórza,
- niewydolność jajników,
- zespół policystycznych jajników,
- nadczynność tarczyc,
- zaburzenia nerwicowe,
- zaburzenia hormonalne,
- syndrom Ashermana,
- choroba Gravesa-Basedova,
- niepłodność.
Leczenie skąpego krwawienia polega przede wszystkim na podawaniu odpowiednich środków hormonalnych.
fot. Kris Krug
