Objawy
Gruczołami Bartholina (zwanymi także przedsionkowymi większymi) nazywamy gruczoły umiejscowione wewnątrz warg sromowych zewnętrznych, po obu stronach przedsionka pochwy. Mają na celu produkcję śluzu, który zapewnia właściwe nawilżenie i wygładzenie przedsionka pochwy w czasie stosunku. Zapalenie gruczołu Bartholina dotyczy zwykle kobiet pomiędzy 20. a 40. rokiem życia, prowadzących aktywne życie seksualne. Ryzyko zachorowania zwiększa nawracające bakteryjne zapalenie pochwy oraz ciąża.
Podstawowe objawy zapalenia to ból narządów płciowych (może utrudniać poruszanie się, narasta przy zmianie pozycji i podczas siadania), odczuwanie boleści podczas stosunku, obrzęk lub zaczerwienienie warg sromowych, guz na wardze sromowej lub przedsionku pochwy, osłabienie, podwyższona temperatura ciała.
Dokładne objawy zapalenia są zależne od jego postaci. Wyróżnia się postać ostrą oraz przewlekłą. W przypadku pierwszej – choroba ma krótki przebieg, jej objawy są wyraźne – to obecność bolesnego guza w przedsionku pochwy, zaczerwienienie okolic intymnych, nasilający się podczas ruchu ból, często stan podgorączkowy. W przypadku postaci przewlekłej objawy są słabo zauważalne – guzek jest niewielki, niebolesny, zapalenie może przebiegać bezobjawowo. Postać przewlekła może jednak przejść w postać ostrą, a ponadto choroba ma tendencję do nawrotów.
Przyczyny
Zapalenie gruczołów Bartholina może mieć różne przyczyny. Zwykle wywoływane jest przez zakażenie bakteryjne: gronkowce, paciorkowce czy ziarenkowce, które dostają się do przewodów wyprowadzających wspomnianych gruczołów. W wyniku tego dochodzi do niedrożności ujścia gruczołu oraz nagromadzenia wewnątrz zaległości ropnej (tzw. torbiel zastoinowa).
W momencie, kiedy dochodzi do zakażenia torbieli, w jej miejscu tworzy się ropień, który może osiągać wielkość nawet jajka kurzego. Zawiera nieprzyjemnie pachnący, biało-żółty lub żółto-zielony płyn o gęstej konsystencji, w której znajdują się martwe neutrofilie (jeden z rodzajów białych krwinek, które są odpowiedzialne za odporność organizmu, bakterii oraz uszkodzonych tkanek). Wspomniane wyżej objawy to efekt stanu zapalnego oraz ucisku ropnia na otaczające go struktury.
Leczenie
Leczenie zachowawcze obejmuje obserwację, czasami przy jednoczesnym stosowaniu antybiotykoterapii. Stosuje się je w momencie, gdy torbiel jest mała, nie wywołuje niepokojących objawów, nie doszło do zakażenia. Antybiotyki wdraża się w momencie, kiedy objawy są nieznaczne, występuje zaczerwienienie, obrzęk i niewielki ból. Niekiedy to wystarczy, by ropień pękł bez jakiejkolwiek dodatkowej interwencji. Jego zawartość wycieka wtedy do przedsionka pochwy albo na powierzchnię skóry, a jego opróżnienie przynosi kobiecie długo wyczekiwaną ulgę. Konieczna jest wtedy wizyta u lekarza, który oceni, czy ropień opróżnił się do końca.
Jeżeli choroba nie przebiega intensywnie, pomóc mogą nasiadówki i okłady z roztworu manganianu potasu, rumianku lub mieszanek ziołowych oraz maści ściągające.
W bardziej poważnych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna. Polega na drenażu lub tzw. marsupializacji (wycięcie otworu na wewnętrznej powierzchni torbieli, co pozwala na odprowadzenie zalegającej wewnątrz wydzieliny). Zabieg nie trwa długo (do 20 minut), jest przeprowadzany przy znieczuleniu miejscowym. W skrajnych przypadkach wymagane jest chirurgiczne usunięcie gruczołu. Nieleczone zapalenie gruczołu może prowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej.
—
W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy skontaktować się z ginekologiem i rozpocząć odpowiednie leczenie. Tylko lekarz może postawić diagnozę. Powyższy opis nie zastąpi wizyty u lekarza!
fot. 612gr
