Objawy
Vestibulodynia jest często przedstawiana jako podtyp tzw. wulwodynii. Głównym objawem schorzenia jest silny ból przy wejściu do pochwy. Od osób cierpiących na wulwodynię, pacjentki ze zdiagnozowaną vestibulodynią różni to, że odczuwają ból jedynie podczas dotyku czy nacisku na wulwę (zewnętrzna część kobiecych narządów płciowych) lub też zaraz po nim.
Co może spowodować taki ból? Badanie ginekologiczne, wprowadzanie tamponu, współżycie, oddawanie moczu, jazda na rowerze, obcisła bielizna czy spodnie, a nawet przypadkowy dotyk czy ucisk podczas siedzenia. U niektórych pacjentek przedsionek pochwy jest zaczerwieniony i opuchnięty, poza tym jednak trudno wykazać jakiekolwiek zmiany chorobowe. Przewlekły stan zapalny u kobiet z vstibulodynią może jednak wywoływać zmiany w odczuwaniu bólu dotyczącego ośrodkowego układu nerwowego, skutkiem czego jest fakt, że pacjentki silniej odczuwają ból także w innych partiach ciała.
Schorzeniu często towarzyszy depresja, lęki, nerwowość, spadek pewności siebie.
Zespołowi zapalenia przedsionka pochwy często towarzyszą inne zaburzenia, takie jak np. zatwardzenia lub rozwolnienia, skurcze w brzuchu, ból pęcherza połączony z częstym oddawaniem moczu, zespół jelita wrażliwego, zespół chronicznego zmęczenia, migreny, bóle stawów i mięśni. Inną cechą odróżniającą vestibulodynię od wulwodynii jest typowy wiek zapadania na owo schorzenie. Jest on niższy i według danych wynosi niewiele ponad 30 lat. Warto także zauważyć, że na vestibulodynię zapada wiele nastolatek.
Przyczyny
Zespół zapalenia przedsionka pochwy został po raz pierwszy opisany jako zbytnia wrażliwość zakończeń nerwowych, zaopatrujących błonę śluzową u wejścia do pochwy (niekiedy ograniczona jedynie do przedsionka). Możliwą przyczyną bólu jest stan zapalny nerwu, który – mimo, że nie uszkadza go, powoduje znaczące zmiany w rdzeniu kręgowym.
Gdzie jednak szukać źródeł choroby? Podrażnienie przedsionka pochwy może być efektem wielorakich czynników: infekcji grzybiczych, reakcji alergicznych, substancji chemicznych, a także – mechanicznego podrażnienia (np. wynikającego z gwałtownego współżycia przy dużej suchości pochwy). Badania sugerują także, że u kobiet z vestibulodynią w przedsionku pochwy jest umiejscowionych więcej zakończeń nerwowych niż u kobiet zdrowych. Zespół zapalenia przedsionka to jedna z najczęstszych przyczyn dyspareunii, czyli dysfunkcji seksualnej, objawiającej się bolesnością związaną ze współżyciem.
Leczenie
Podczas badania, w przypadku podejrzenia opisywanego schorzenia, lekarz powinien ocenić wrażliwość przedsionka pochwy na dotyk oraz wykazać, kiedy dokładnie następuje nasilenie odczuwanego bólu. Niestety, jak dotąd nie stworzono jednolitej terapii skutecznej w przypadku opisanego schorzenia. W momencie, kiedy powodem boleści jest wspomniane zapalenie, z chorobą można walczyć środkami przeciwgrzybiczymi bądź antybiotykami.
Nawracające skurcze można łagodzić za pomocą ćwiczeń rozciągających. Czasami pomocne są zwykłe środki przeciwbólowe. Metoda operacyjna, polegająca na usuwaniu nadwrażliwych obszarów jest obecnie możliwa, jednak tego typu zabieg jest stosunkowo skomplikowany.
—
W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy skontaktować się z ginekologiem i rozpocząć odpowiednie leczenie. Tylko lekarz może postawić diagnozę. Powyższy opis nie zastąpi wizyty u lekarza!
fot. mark sebastian