Urlop ojcowski i tacierzyński jest coraz chętniej wykorzystywany przez świeżo upieczonych ojców. Nic dziwnego, każdy tata w końcu chce się cieszyć nowym członkiem rodziny i aktywnie uczestniczyć w jego życiu. Mimo coraz większego zainteresowania nadal istnieje wiele kwestii, które budzą wątpliwości młodych rodziców. Postanowiliśmy je rozwiać.
MIT: Urlop tacierzyński = urlop ojcowski
Urlop tacierzyński to zupełnie co innego niż urlop ojcowski. Pierwszy z nich to sytuacja, w której ojciec przejmuje od matki niewykorzystaną część urlopu macierzyńskiego. Kobieta musi jednak przebywać na urlopie przez co najmniej 14 tygodni. Potem może zrzec się pozostałej części na rzecz ojca.
Zobacz też: Nie jesteście małżeństwem – jakie macie prawa do wiedzy o zdrowiu dziecka?
Urlop ojcowski to świadczenie przysługujące mężczyźnie zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Obejmuje dwa tygodnie i można go podzielić na części przy czym każda z nich musi trwać co najmniej tydzień. Jest on płatny i należy go wykorzystać w całości do drugiego roku życia dziecka.
MIT: Po wykorzystaniu ojcowskiego – urlop tacierzyński nie przysługuje
Każdy tata, mimo wykorzystania urlopu ojcowskiego nadal może pójść na urlop tacierzyński.
MIT: Urlop ojcowski przysługuje tylko ojcu biologicznemu
Urlop ojcowski przysługuje nie tylko ojcu biologicznemu, ale także adopcyjnemu. Nie ma znaczenia także fakt, czy ojciec jest małżonkiem matki dziecka, ani to gdzie mieszka.
MIT: Przedsiębiorcom ojcowski nie przysługuje
Urlop ojcowski przysługuje przedsiębiorcom. Mogą z niego korzystać osoby samozatrudnione. Jedynym warunkiem jego otrzymania jest podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
MIT: Ojcu nie przysługuje zasiłek macierzyński
Jeśli ojciec dziecka podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu przysługuje mu zasiłek macierzyński. Aby go otrzymać musi złożyć zaświadczenie do ZUS-u, że rezygnuje z prowadzenia biznesu na czas opieki nad dzieckiem. Musi także dostarczyć urzędowi skrócony akt urodzenia dziecka, oświadczenie, że zasiłek nie został jeszcze pobrany oraz zaświadczenie płacenia składek ZUS.
MIT: Pracodawca może skontrolować ojca, czy opiekuje się dzieckiem
Pracodawca nie posiada uprawnień do kontroli ojca.
FAKT: Urlop ojcowski jest urlopem płatnym
Za czas przebywania na urlopie ojcowskim pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński. Jego podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres ostatnich 12 miesięcy.
FAKT: Urlop ojcowski nie przysługuje zatrudnionym na śmieciówkach
Urlop ojcowski przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę bez względu na rodzaj etatu – pełny lub niepełny. Nie przysługuje jednak mężczyznom, którzy są związani z pracodawcom w oparciu o umowę cywilno-prawną (umowa zlecenie, umowa o dzieło).
FAKT: Urlop ojcowski można otrzymać tylko na wniosek
Urlop ojcowski może zostać udzielony wyłącznie na pisemny wniosek pracującego ojca. Dokument należy złożyć w okresie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem urlopu.
FAKT: Wniosek o urlop ojcowski nie może zostać odrzucony
Pracodawca nie może odmówić wnioskującemu udzielenia urlopu. Złożony w terminie wniosek u urlop ojcowski jest równoznaczny z deklaracją przejścia na urlop. Zasadniczo nie różni się on od wniosku o urlop macierzyński.
Sprawdź też: Rodzice pracujący na zmiany a opieka nad chorym dzieckiem
Jeśli ojciec w tym samym czasie pozostaje w kilku stosunkach pracy, może złożyć wniosek o urlop ojcowski u wszystkich pracodawców w jednym terminie, ale może też wykorzystać urlop tylko u jednego pracodawcy, a w tym czasie nadal świadczyć usługi w innej firmie. Nie ma jednak możliwości wykorzystania urlopu u każdego z pracodawców w różnych terminach.
FAKT: Nie istnieje jeden wzór wniosku o urlop ojcowski
Nie istnieje jeden określony wzór zaświadczenia o urlop. Przykłady wniosków można znaleźć w internecie np. na stronie UrlopOjcowski.info.
FAKT: Pracownik na urlopie ojcowskim ma gwarancję zatrudnienia
Przebywający na urlopie ojcowskim pracownik podlega ochronie przed zwolnieniem z pracy, czyli ma prawnie zagwarantowaną ciągłość zatrudnienia. Pracodawca nie może wręczyć mu wypowiedzenia, ani rozwiązać stosunku pracy. Po powrocie z urlopu pracownik wraca na dotychczasowe stanowisko, albo odpowiednie temu, które sprawował zanim poszedł na urlop.
FAKT/MIT: Zasady pójścia na urlop ojcowski się nie zmieniły
Nowelizacja ustawy o urlopie ojcowskim weszła w życie 2 stycznia 2016 roku. Najważniejsze zmiany, które przyniosła to wydłużenie możliwości skorzystania z urlopu ojcowskiego do 2 lat od urodzenia dziecka oraz możliwość podzielenia urlopu na dwie części. Reszta przepisów nie uległa zmianom tj:
- maksymalny wymiar urlopu ojcowskiego wynosi dwa tygodnie, przy czym warto pamiętać, że w 14 dni urlopu wliczamy także dni wolne od pracy – oznacza to w praktyce, że tato otrzymuje prawo do zwolnienia z pracy w wymiarze 10 dni
- urlop jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, przy czym wniosek ten musi zostać złożony najpóźniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu
- we wniosku znaleźć się powinny takie informacje, jak: okres, w którym pracownik ma zamiar skorzystać z urlopu ojcowskiego, dane dziecka (imię i nazwisko, data urodzenia), a dodatkowo dołączyć należy: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie o niepobieraniu zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego,
- pracodawca co do zasady nie może odmówić pracownikowi urlopu ojcowskiego, o ile zachowane zostały warunki formalne,
- bezpośrednio po zakończeniu urlopu ojcowskiego pracownik może skorzystać z urlopu wypoczynkowego,
- urlop ojcowski jest w 100 proc. płatny – oznacza to, że za czas urlopu pracownikowi przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia,
- pracownik może skorzystać z urlopu ojcowskiego już od pierwszych tygodni życia dziecka – bez względu na to, czy matka korzysta w tym samym czasie z urlopu macierzyńskiego,
- urlop ojcowski funkcjonuje niezależnie od tzw. urlopu tacierzyńskiego, czyli potocznie określanej części urlopu macierzyńskiego wykorzystywanej przez ojca czy urlopu okolicznościowego przysługującego z tytułu narodzin dziecka (dwa dni),
- wymiar urlopu ojcowskiego jest stały – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie,
- korzystanie z urlopu ojcowskiego wiąże się z ochroną pracownika przed zwolnieniem – podobnie jak w przypadku kobiet w ciąży oraz matek przebywających na urlopie macierzyńskim,
- niewykorzystany urlop ojcowski
Urlop ojcowski to stosunkowo nowe uprawnienie dla ojców. Został on wprowadzony w 2010 roku. Jednak cieszy się coraz większą popularnością. Mężczyzna nie jest jedynie dodatkiem do mamy, ale odgrywa kluczową rolę po narodzinach dziecka. Jest osobną i ważną częścią jego życia. Dzielenie się z partnerką urlopem pokazuje, że świeżo upieczony tata chce być obecny przy wychowaniu potomka. Czynne uczestnictwo wpływa na prawidłowy rozwój emocjonalny malucha, a więź ojca z dzieckiem ma wpływ na wzajemne relacje w przyszłości.
