Sporo mówią o zdrowiu dziecka. Jak sprawdzić, czy są takie, jak być powinny, czy może zwiastują problemy? Dzisiaj zaglądamy maluchom – do pieluszki!
Kupka noworodka
- smółka
Ta pierwsza pojawia się w przeciągu dwóch pierwszych dób od narodzin i ma dość typowy wygląd: zazwyczaj jest bardzo gęsta, lepka i ma ciemną barwę (czasami wręcz czarna lub ciemnozielona). Skąd ten kolor? Kupka ta zwana jest smółką i pochodzi z okresu płodowego, co oznacza, że i jej zawartość jest dość nietypowa, to m.in. wody płodowe, śluz, żółć, złuszczone nabłonki skóry, a także substancje pochodzące z rozwijających się narządów i gruczołów trawiennych.
- stolce przejściowe
Smółka zanika w czasie, gdy dziecko zaczyna jeść mamine mleko. Jednak pojawiające się wówczas w pieluszce kupki, to jeszcze nie te właściwe. Te, zwane są na razie stolcami przejściowymi, bo wydala je niedojrzały układ pokarmowy, który nie zdążył się jeszcze przyzwyczaić do zmiany sposobu przyjmowania pokarmu.
Stolce przejściowe nie zawsze wyglądają identycznie
Czasami są żółte, czasami zielono-brunatne, a jeszcze innym razem – zielono-żółte lub seledynowe. Mają luźną, papkowatą, a czasem niemalże wodnistą konsystencję. Zdarza się też, że są lekko spienione i można w nich zauważyć pasemka śluzu bądź grudki niestrawionego pokarmu. Spokojnie, nie oznaczają biegunki, nawet, jeśli pojawiają się 20 razy na dobę! Ich zapach można porównać do mleka lub serwatki (lekko kwaśny).
Kupka niemowlaka
Regularne stolce pojawiają się w pieluszce około 2 miesiąca życia. Jak wówczas wyglądają?
- barwa
– przy karmieniu naturalnym: ciemnożółta lub jasnobrązowa
– przy karmieniu sztucznym: żółtawa, jasnobrązowa
- konsystencja
– przy karmieniu naturalnym: może przypominać musztardę lub średnio ściętą jajecznicę, często zawiera grudki oraz pasemka śluzu
– przy karmieniu sztucznym: gęstsza, bardziej uformowana, plastelinowa
- zapach
– przy karmieniu naturalnym: lekko kwaśny
– przy karmieniu sztucznym: lekko zgniły, nieprzyjemny, kwaśny
- ilość
– przy karmieniu naturalnym: nie zawsze jednakowa, czasami wydaje się przesadnie duża, innym razem zbyt mała – to normalne
– przy karmieniu sztucznym: nie zawsze jednakowa
- częstotliwość
– przy karmieniu naturalnym: zazwyczaj dwa do czterech razy na dobę (czasami nawet 6), ale może się zdarzyć, że niemowlę nie odda kupki nawet przez kilka dni – nie musi to oznaczać zaparcia; mamine mleko jest po prostu bardzo dobrze przyswajane przez dziecięcy organizm, czasami niemalże bezresztkowo
– przy karmieniu sztucznym: zazwyczaj raz lub dwa razy na dobę, warto jednak pamiętać, że dzieci karmione sztucznie mają większą tendencję do zaparć – mleko sztuczne jest trudniej przyswajane przez dziecięcy organizm.
Kiedy kupki powinny zaniepokoić?
- barwa
Jeśli kupka przybiera kolor znacznie odbiegający od typowego, np. fioletowy, czerwony, pomarańczowy, wówczas może to być spowodowane zjedzonym przez mamę pokarmem. Warto jednak uważnie obserwować malca, bo jeśli towarzyszy jej ból brzuszka lub wysypka, trzeba to skonsultować z pediatrą.
Czarne zabarwienie stolca może być wynikiem przyjmowania przez dziecko preparatów żelaza lub mieszanek wzbogaconych w ten minerał. Jeśli wykluczamy taki powód – kupkę warto skonsultować z lekarzem.
Także kupka biała wymaga konsultacji – może świadczyć o problemach z drogami żółciowymi lub o zapaleniu wątroby. Lekarza należy odwiedzić również wtedy, gdy w kupce pojawia się krew.
- konsystencja
Jeśli kupka jest rzadka, zielona i z domieszką śluzu, prawdopodobnie jest efektem wprowadzenia do diety dziecka nowego produktu bądź skutkiem kuracji antybiotykowej. Jeśli wykluczamy obydwa czynniki, a do tego kupce towarzyszą takie dolegliwości, jak ból brzucha czy wysypka, należy skonsultować ją z lekarzem, bo może być to objaw alergii pokarmowej, infekcji wirusowej lub infekcji bakteryjnej.
Jeśli kupka jest bardzo luźna, a wręcz wodnista i pojawia się częściej niż trzy razy na dobę, to najprawdopodobniej zwykła biegunka. By zapobiec odwodnieniu podajemy maluszkowi płyny oraz DPN. Jeśli dolegliwości nie ustają bądź pojawiają się wymioty, należy odwiedzić lekarza.
Twarda i zbita kupa to najczęściej efekt zaparcia. W takiej sytuacji trzeba podawać dziecku dużo płynów, owoców zawierających błonnik lub spróbować rozluźniających probiotyków.
- częstotliwość
Jak już zostało wspomniane, kupka bardzo luźna, która pojawia się częściej niż trzy razy na dobę, to biegunka. Co jednak, kiedy pieluszka wypełnia się zbyt rzadko? Czasami zdarza się tak, że – zarówno u dzieci karmionych piersią, jak i tych, karmionych sztucznie, kupka pojawia się co kilka dni. Nie należy się tym martwić, o ile dziecko nie ma problemów z wypróżnianiem, czyli nie płacze, nie pręży się ani nie napina podczas oddawania kupki, a sama kupka i nie jest sucha ani twarda.
fot. Fede Racchi; thejbird
