To właśnie one pozwalają nam zachować smak lata na dłużej. Zamknięte w szczelnych pojemniczkach stoją na półkach i tylko czekają na to, by swoim zapachem przywołać wspomnienia gorących popołudni spędzanych w ogrodzie. Domowe przetwory – jak je przygotowywać, by były dobre także dla najmłodszych?
Czy przetwory to produkt odpowiedni dla dzieci? Zależy! Od tego, jak został przygotowany oraz co zawiera w swoim składzie. To prawda, że własnoręcznie zrobione przetwory – najlepiej z produktów własnej hodowli, są nie tylko najsmaczniejsze, ale i najbezpieczniejsze. Zachowują najwięcej witamin, ponieważ są przygotowane ze świeżych, zerwanych prosto z krzaczka, a nie transportowanych i przechowywanych przez długi czas owoców i warzyw. No i co najważniejsze – to my sami decydujemy o tym, czy będą zdrową i wartościową, czy raczej – kaloryczną przekąską.
Sprawdź: Dieta, która wspomaga odporność dziecka
Czym słodzić domowe przetwory?
To prawda, że owoce same w sobie są źródłem cukru, ale po przygotowaniu ich w postaci przetworów – słodki smak, niestety, często gdzieś umyka…
A czy wyobrażacie sobie sok, dżem, o marmoladzie nie wspominając, który nie byłby słodki? Nawet jeśli, to wasze dzieci z pewnością nie mają aż tak bujnej wyobraźni. Na szczęście słodycz może nam zapewnić nie tylko cukier. Istnieje naprawdę sporo alternatyw dla białych kryształków – znacznie zdrowszych, a zapewniających równie słodki smak. Przetestujcie poniższe propozycje!
- miód – o jego zaletach chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Warto jednak pamiętać, że miodem słodzimy dopiero pod koniec gotowania, ponieważ wysoka temperatura niweluje jego właściwości;
- stewia – czy wiecie, że wartość energetyczna tego „słodzika” roślinnego wynosi – 0 kalorii?? Jest doskonała dla dzieci także dlatego, że nie wywołuje próchnicy, ma właściwości antygrzybicze i antybakteryjne;
- daktyle – jeśli kojarzą wam się wyłącznie z suszonym przysmakiem, to znaczy, że sporo jeszcze o nich nie wiecie. Poza tym, że okazują się idealną alternatywą dla cukru, mają też właściwości prozdrowotne – działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo i wzmacniają organizm. Inne suszone owoce, które nadają się do słodzenia, to np. figi, śliwki czy rodzynki;
- melasa – nadal nie wszyscy wiedzą, czym jest! To cukier naturalny, ale w postaci syropu – gęstego, słodkiego, ciemnobrązowego płynu, który powstaje w czasie produkcji normalnego cukru z buraka cukrowego lub z trzciny cukrowej. W przeciwieństwie do cukru ma ona działanie zasadowe i obfituje w wapń, żelazo, miedź, cynk oraz witaminy z grupy B;
- ksylitol – tę słodką substancję otrzymuje się ze zwykłej brzozy. Mimo, że słodka jak cukier, zwiera około 40 proc. mniej kalorii od niego oraz nie powoduje próchnicy! W niektórych owocach i warzywach występuje naturalnie. Niestety, mimo swoich zalet jest produktem wysokoprzetworzonym, dlatego nie należy używać go w nadmiarze.
Uwaga! Niektóre gatunki owoców/warzyw muszą być przygotowane z dodatkiem cukru lub jego zamiennika, ale są i takie, które poradzą sobie bez niego!
To np. owoce, zawierające pektyny – zdrowe węglowodany, które w kwaśnym środowisku tworzą swego rodzaju żele. Najbogatsze w te substancje są jabłka, pigwa, agrest, rabarbar, porzeczki, dynia, śliwki, morele, brzoskwinie czy czereśnie. W tym jednak wypadku należy pamiętać, by zapasteryzować słoiki po zamknięciu.
Sprawdź: Błędy w żywieniu dzieci. Sprawdź, czy też je popełniasz!
O czym pamiętać, przygotowując domowe przetwory?
Oto kilka wskazówek, które warto mieć na uwadze, przygotowując domowe przetwory:
- do przetworów wybieramy wyłącznie świeże i nieuszkodzone owoce/warzywa;
- przed pokrojeniem dokładnie je oczyszczamy i myjemy pod bieżącą wodą;
- do krojenia używamy wyłącznie nierdzewnych noży, ponieważ żelazo niszczy witaminy;
- jeśli przetwory mają służyć także dzieciom, pamiętamy o wyjęciu pestek – także tych malutkich;
- słoiki dokładnie myjemy detergentem do mycia naczyń, a następnie płuczemy i gotujemy przez kilkanaście minut;
- we wrzącej wodzie myjemy także gumowe pierścienie stosowane w słoikach typu weck (najlepiej w wodzie z dodatkiem octu, przez około 3 minuty), następnie płuczemy je w czystej wodzie i zakładamy dopiero po wyschnięciu;
- pokrywki przed zakręceniem wycieramy do sucha, podobnie jak krawędzie słoików;
- otwierając słoik z przetworami sprawdzamy, czy pokrywka podczas otwierania wydaje charakterystyczny syk/kliknięcie;
Uwaga! Domowe przetwory też nie są wieczne. Szacuje się, że zachowują swoje cenne wartości odżywcze maksymalnie przez 6-9 miesięcy, dlatego opisując je pamiętajmy, by oznaczyć nie tylko zawartość, ale także miesiąc i rok, w którym zostały sporządzone.
Nigdy:
- nie wykorzystujemy do przetworów owoców/warzyw zbieranych w czasie upałów/w porze deszczów – najszybciej się psują!
- nie wykorzystujemy do przetworów niedojrzałych owoców/warzyw;
- nie wykorzystujemy do przetworów owoców/warzyw w ostatnim czasie nawożonych;
- nie sporządzamy przetworów w gorące dni – nie są wówczas trwałe;
- nie przechowujemy przetworów w miejscach z dostępem do światła, ponieważ niszczy ono zawarte w nich witaminy;
- nie zamykamy przetworów przykrywkami, które są nawet lekko zardzewiałe bądź ich wewnętrzna strona się kruszy – każda nieszczelność przyspieszy psucie się produktu;
- nie zamykamy przetworów w wyszczerbionych słoiczkach;
- nie przechowujemy przetworów w pobliżu rur z gorącą wodą, ponieważ temperatura może powodować ich psucie się – szczególnie tych, przygotowanych bez cukru lub bez gotowania;
- nie pozostawiamy słowików w spiżarce, jeśli po przechyleniu zawartość wycieka.
Sprawdź: Rozszerzanie diety dziecka a alergia pokarmowa
A jeśli nie posiadamy własnego ogródka, co będzie lepszym wyborem: przygotowanie przetworów z kupionych owoców czy może kupienie gotowych słoiczków w sklepie? Oczywiście to pierwsze – o ile mamy sprawdzonego sprzedawcę, którego produkty pochodzą z upraw ekologicznych, a przynajmniej nie są hodowane w pobliżu fabryk/zakładów chemicznych czy tras komunikacyjnych.
Wybierając owoce/warzywa na przetwory trzeba zwrócić uwagę, by były świeże, nieuszkodzone, a najlepiej poinformować sprzedawcę, do czego mają służyć. W przeciwnym wypadku sprzedający może w dobrej wierze wybrać dla nas najbardziej dojrzałe okazy, które – choć najsmaczniejsze, nie będą odpowiednie do przetworów. Kupując produkty do przetworów zwracajmy też uwagę na ich sezonowość (wybierajmy te, na które właśnie jest sezon). Po pierwsze, to gwarancja lepszego smaku i jakości produktów, a po drugie – znaczna oszczędność (w sezonie powinny być tańsze!)
Uwaga! W produktach ze sklepowej półki znajdują się konserwanty, syntetyczne barwniki, substancje zagęszczające, zakwaszające, żelujące… Dżemik z własnych truskawek może nie wygląda tak efektownie, jak ten z marketu, ale w smaku z pewnością bije go – na truskawki!
