Wspólnie z ekspertami wyjaśniamy, jak dyskutować z nastolatką i dlaczego przekroczenie bariery wstydu w rozmowach o seksualności jest takie ważne.
Współczesne nastolatki zakochują się i zdobywają pierwsze doświadczenia seksualne znacznie wcześniej niż jeszcze kilkanaście lat temu. Niezależnie jednak od wieku jest to dla nich zupełnie nowe przeżycie.
W tym okresie potrzebują kogoś, kto wytłumaczy im zawiły świat relacji międzyludzkich dotyczących miłości, seksu czy antykoncepcji. Najlepiej jeśli będą to rodzice, a zwłaszcza matka, której bliska relacja z dorastającą córką jest niezwykle ważna.
Z badania opinii przeprowadzonego na zlecenie Gedeon Richter wynika jednak, że tylko 35% kobiet odbyło z rodzicem rozmowę na temat pierwszej miesiączki i metod zabezpieczania się przed ciążą.
Rozmowa o antykoncepcji – dlaczego taka trudna
– Chociaż we współczesnym świecie niemal z każdej strony jesteśmy atakowani nagością i erotyką, nawet dorosłym z trudem przychodzi rozmowa o seksie czy swoich potrzebach w tej sferze. Nie dziwi więc fakt, że dyskusja na „te tematy” z córką jest dla rodziców szczególnie trudna i krępująca. Zwykle obawiają się, że taka rozmowa wywoła nieodpowiednie zachowania i przyspieszy inicjację seksualną. Tymczasem dzieci bardzo wcześnie zdobywają informację na tematy intymne, a ich wiedza jest czasem większa niż nam się wydaje. Ważne więc, aby informacje przekazywać im od najmłodszych lat, oczywiście w dostosowany do wieku sposób. Pamiętajmy, że to w dużej mierze od nas zależy, czy córka będzie w przyszłości akceptowała swoje ciało, umiała wybrać odpowiedniego partnera i tworzyć bliskość – wyjaśnia seksuolog Anna Golan.
Jak rozmawiać z nastolatką o seksie?
- Nie odkładaj rozmowy na ostatni moment – brak rozmowy na temat seksu i antykoncepcji nie oznacza, że nasza córka nie rozpocznie życia seksualnego. W dodatku wiedza, którą uzyska od rówieśników czy w Internecie może być niepełna, a wręcz szkodliwa. Rozmowę warto więc przeprowadzić już w momencie, kiedy nastolatka wkracza w okres dojrzewania. Ponieważ seks czy antykoncepcja to niezwykle ważny temat, warto zarezerwować sobie na dyskusję więcej czasu, aby omówić wszystkie istotne wątki.
- Przemyśl swoją strategię – przed rozmową przemyślmy co dla nas oznacza sfera seksualna. Znajdźmy punkt, od którego zaczniemy rozmowę i który da nam poczucie komfortu. Ważne, aby przekazać dziecku nasze wartości – córka powinna wiedzieć, że seks jest naturalną konsekwencją bliskości, głębokiej relacji między kobietą i mężczyzną. Jeśli czujemy, że mamy niepełną wiedzę zwłaszcza o antykoncepcji, przed rozmową odświeżmy ją – wsparciem w tej kwestii może okazać się dla nas lekarz ginekolog.
- Nie stresuj się – jeśli wybierzemy odpowiedni moment na rozmowę i właściwie się do niej przygotujemy prawdopodobne jest, że przebiegnie ona w naturalnej, przyjaznej atmosferze. Nie martwmy się jednak, gdy nasze uczucia będą widoczne – stanowią przecież potwierdzenie, że ten temat jest dla nas ważny i chcemy omówić go jak najlepiej.
- Przekaż najważniejsze informacje – poinformuj córkę, że z seksem nie warto się spieszyć, a bliskość fizyczna to nie tylko stosunek płciowy. Przekaż, że namiętność nie wyklucza rozsądku, dlatego ważna jest wiedza dotycząca antykoncepcji – stosunek przerywany nie chroni przed niechcianą ciążą, a po pierwszym współżyciu czy w trakcie miesiączki także można zajść w ciąże. Warto tu uświadomić dziecku, że czasem jedna chwila uniesienia może zaważyć na całym późniejszym życiu, dlatego zawsze należy się zabezpieczać.
- Bądź cierpliwa i nie strasz – rozmowa na tematy intymne nie zawsze może pójść po naszej myśli. Dziecko w takiej sytuacji może się krępować, bać albo próbować obrócić sytuację w żart. Postarajmy się unikać wszelkich kategorycznych stwierdzeń, nie przedstawiajmy też seksu jako czegoś złego i zakazanego, bo w przyszłości nasza córka może mieć problemy z nawiązaniem bliskiej więzi.
- Zaplanuj – zastanów się, jak chcesz zacząć rozmowę z córką i jakie tematy chcesz podczas niej poruszyć. Taką rozmowę warto zapowiedzieć wcześniej tak, aby dziecko miało czas oswoić się z tematem. Ważne, żeby wszystko wyszło naturalnie. Czasem swobodnie wypowiedziane: „Chciałabym z Tobą porozmawiać o antykoncepcji” wystarczy. Możesz na kartce zapisać plan rozmowy – wtedy będziesz mieć pewność, że nie zapomnisz o żadnej z kwestii (rodzaje antykoncepcji: naturalne, mechaniczne, hormonalne, ich wady i zalety, skuteczność każdej z metod, wizyta u ginekologa, higiena intymna, stosunek płciowy, utrata dziewictwa, konsekwencje seksu bez zabezpieczenia).
- Poradź się – jeśli nie jesteś pewna, czy sposób lub forma rozmowy, jaką zaplanowałaś jest odpowiednia, poproś o pomoc przyjaciółkę lub męża. Spróbuj przekazać im to, co chciałabyś powiedzieć córce. Zyskasz obiektywną opinię, a rozmowa z córką na pewno będzie bardziej naturalna.
- Poczytaj – warto sięgnąć po specjalistyczną literaturę, która przybliży Ci temat rozmów z nastolatkiem jak np. „Jak rozmawiać z dziećmi o seksie” Maxwell Sharon, czy „Chcę rozmawiać z moim dzieckiem o seksie” Dr Karl Wendt, Shannon Wendt.
- Może warto jest też podpowiedzieć, aby najpierw mama spróbowała przekazać to ce chce powiedzieć córce swoje koleżance, mężowi itp. Rozmowa z córka wypadła bardziej naturalnie
Pierwsza wizyta u ginekologa
Z rozmową na tematy seksu i antykoncepcji często wiąże się też kwestia pierwszej wizyty u lekarza ginekologa. Nie ma wyznaczonego wieku, kiedy dziewczyna powinna iść do lekarza po raz pierwszy. Jeśli rozwija się prawidłowo i nie skarży się na żadne dolegliwości namówmy ją na wizytę ok. 18 a nawet 20 roku życia, ale na pewno przed rozpoczęciem współżycia.
Z badania opinii publicznej, przeprowadzonego na zlecenie Gedeon Richter wynika, że co piąta Polka odwiedza gabinet ginekologa dopiero z powodu pierwszej ciąży. To zdecydowanie za późno. Im szybciej dziewczyna pójdzie do lekarza, tym większa szansa, że będzie systematycznie dbać o swoje sprawy intymne.
Przeczytaj: Infekcje intymne u dziewczynki
Przed pierwszą wizytą u ginekologa spróbuj wyjaśnić córce, na czym będzie ona polegać. Powiedz, że lekarz zapyta o podstawowe dane takie jak: data pierwszej i ostatniej miesiączki, przebieg cyklu, choroby i infekcje intymne, ewentualne dolegliwości bólowe, kontakty seksualne. Kolejnym etapem wizyty będzie badanie zewnętrze, podczas których lekarz sprawdzi powłoki brzuszne. W zależności od tego, czy córka jest dziewicą, czy ma za sobą kontakt fizyczny dalsze badanie będzie wyglądać inaczej. W pierwszym przypadku odbywa się ono przez odbyt, w drugim za pomocą wziernika lekarz obejrzy wnętrze pochwy i dokona badania palpacyjnego. W niektórych przypadkach ginekolog może zdecydować się także na badanie USG. Na zakończenie wizyty doktor zbada piersi w kierunku ewentualnych zgrubień lub guzków.
[ad]
O tym, jak przygotować się do pierwszej wizyty u ginekologa przeczytasz tutaj
Wizyta ginekologiczna to też odpowiedni moment, aby porozmawiać z lekarzem o antykoncepcji, zwłaszcza, jeśli nasza córka planuje rozpoczęcie współżycia. Przy sporadycznych kontaktach seksualnych najbardziej zalecana jest prezerwatywa, która jednocześnie chroni przed większością chorób przenoszonych drogą płciową. W wyjątkowych sytuacjach można stosować antykoncepcję po stosunku. Z kolei tabletki hormonalne rekomendowane są dla starszych dziewczyn lub tych, które współżyją regularnie. Możemy je stosować, gdy dziewczyna całkowicie zakończy okres intensywnego wzrostu i regularnie miesiączkuje.
Zobacz też: Tabu: Miesiączka na cenzurowanym
– W Polsce najczęściej wypisywane są one 18 – 19 latkom z powodu większej już aktywności seksualnej lub innych poza antykoncepcyjnych wskazań. Pamiętajmy, że tylko na podstawie wywiadu lekarskiego z pacjentką i szeregu badań lekarz podejmuje decyzję o przepisaniu tabletek. Młodym kobietom mającym problem z nieregularnymi i obfitymi krwawieniami oraz kłopoty z cerą czy kondycją włosów zaleca się przyjmowanie tabletek o silnym działaniu antyandrogenowym. Każda metoda antykoncepcji powinna być jednak dopasowana indywidualnie – tłumaczy ginekolog dr Grzegorz Południewski.
Szczera rozmowa z dorastającą córką o sprawach intymnych jest bardzo ważna.
Dziewczyna nie będzie bała się wizyty w gabinecie ginekologicznym, stres będzie zdecydowanie mniejszy, a dzięki temu – badanie bezbolesne. Dobry kontakt zaowocuje w przyszłości – córka będzie wiedziała, że z mamą może porozmawiać zawsze i na każdy temat!
